Phi 10 : Chương 27: Mang Chủng (Phần 2)

Trinh Nghi vừa hỏi xong, đợi hồi lâu vẫn không nghe tổ phụ trả lời, bốn bề lặng im.

Nàng bèn nhảy xuống khỏi xích đu, đi đến bên ghế mây, nhẹ nhàng lay cánh tay ông:

“Tổ phụ?”

Vương Giả Phụ mơ màng mở mắt.

Trinh Nghi lặng lẽ thở phào—hóa ra tổ phụ chỉ ngủ quên, vậy mà vừa rồi nàng lại vô cớ cảm thấy một nỗi sợ hãi mơ hồ.

“Hôm nay gió mát quá… quả thực là một giấc ngon.”

Ông duỗi thẳng chân, tựa lưng vào ghế mây, giọng nói khàn khàn mà thư thái.

Quýt cũng đang cuộn tròn trên ghế tre bên cạnh, nghe vậy liền vươn vai thật dài, xòe trọn móng vuốt tựa như quả trúc non.

Vương Giả Phụ nhận lấy khăn ướt từ tay Kỳ Sinh, lau mặt một lượt, rồi mỉm cười hỏi:

“Đọc đến đâu rồi?

Có chữ nào không hiểu không?

Nói cho tổ phụ nghe xem.”

Trinh Nghi lắc đầu.

Năm ngoái, dưới sự giảng giải của tổ phụ, nàng đã cẩn thận học xong Thiên Quan Thư.

Giờ đọc lại Thiên Văn Chí trong Tấn Thư, nàng dần dần nghiền ngẫm từng chút một, cũng không thấy quá khó hiểu.

“Con chỉ đột nhiên nghĩ đến việc tiết Mang Chủng sắp đến…”

Nàng lặp lại vấn đề khi nãy:

“Sau Tiểu Thử là Đại Thử, sau Tiểu Tuyết là Đại Tuyết, sau Tiểu Hàn là Đại Hàn…

Vậy tại sao sau Tiểu Mãn lại không phải Đại Mãn, mà lại là Mang Chủng?”

Tên gọi Mang Chủng đương nhiên rất chính xác khi mô tả hiện tượng canh tác trong mùa này.

Nhưng xét theo hệ thống hai mươi tư tiết khí, cách đặt tên của nó có vẻ không tuân theo quy luật chung.

“Chuyện này có liên quan đến việc nhắc nhở nông vụ.”

Vương Giả Phụ chậm rãi đáp:

“Thử, tuyết, hàn đều là những biểu hiện của thời tiết, gọi là ‘tiểu’ hay ‘đại’ đều hợp lý.

Nhưng Tiểu Mãn là chỉ lúa mạch, lúa nước sắp chín.

Nếu khi chín chỉ gọi là ‘Đại Mãn’, thì dường như chỉ nhắc nhở nông dân thu hoạch.”

“Nhưng thời điểm này không chỉ có vụ mùa hè chín, mà còn có vụ mùa hè gieo.

Vậy nên mới có câu: ‘Mang Chủng, Mang Chủng, gặt lúa, trồng đậu, vừa gặt vừa gieo, trăm công nghìn việc.’

Cũng có tục ngữ rằng: ‘Mang Chủng không gieo, có gieo cũng vô ích.’”

“Không gọi là Đại Mãn mà gọi là Mang Chủng, chính là để nhắc nhở nông dân khắp nơi rằng, đừng vì bận thu hoạch mà lỡ mất thời điểm gieo trồng.”

Ông dừng một chút, rồi tiếp tục nói:

“Tên gọi của tiết khí là cột mốc quan trọng trong nông nghiệp.

Trải qua bao thế hệ truyền thừa, nông dân đều coi tiết khí là lịch trời.

Nếu một danh xưng có thể giúp họ dễ dàng ghi nhớ và ứng dụng trong nông vụ, thì nó quan trọng hơn gấp ngàn lần so với việc tuân theo trật tự danh xưng ban đầu.”

Trinh Nghi bừng tỉnh.

Hóa ra, sự “không tuân theo quy luật” của chữ Mang Chủng lại thể hiện rõ nhất tinh thần thực tiễn và hữu dụng.

Nàng khẽ đọc thầm hai chữ này một lần nữa, không còn thấy nó lạc lõng nữa.

Nó vẫn đặc biệt, đặc biệt ở chỗ—ẩn chứa trí tuệ của tiền nhân.

“Ngoài lý do liên quan đến nông vụ, trong đó còn ẩn chứa một đạo lý.”

Vương Giả Phụ tiếp lời:

“Tổ tiên ta đề cao đạo lý: ‘Trăng tròn rồi khuyết, nước đầy rồi tràn.’

‘Khiêm nhường sẽ được lợi, tự mãn sẽ chuốc họa.’

Cũng như có câu: ‘Tiểu Mãn có thể dẫn đến Đại Mãn, tức là đã tràn.’

‘Đại Mãn có thể dẫn đến viên mãn, tức là sắp đổ vỡ.’”

“Tóm lại, cổ nhân luôn răn dạy hậu thế: quá h*m m**n sự viên mãn tuyệt đối, chưa hẳn đã là điều tốt.”

Lời cuối cùng của ông dường như thấp thoáng một tiếng thở dài.

Rất nhẹ, rất mờ nhạt.

Rồi ông lại mỉm cười:

“Nếu đổi cách giải thích, phụ thân con chắc hẳn sẽ bảo rằng, đây cũng là đạo dưỡng tâm dưỡng thân—nhắc nhở con người bảo trọng thân thể, mọi chuyện chớ nên làm quá, chớ nên vắt kiệt bản thân.”

Quýt ngáp một cái thật dài.

Thật không ngờ, chỉ hai chữ nhỏ bé, mà cũng ẩn chứa nhiều đạo lý đến thế…

Nhà trồng hoa quả nhiên là nhà có học, mà con dân trồng hoa thì quả thực học vấn vô biên.

Nhưng, Trinh Nghi lại có vẻ không hoàn toàn đồng tình với đạo lý này.

Nàng suy nghĩ hồi lâu, rồi mới chậm rãi lên tiếng:

“Nhưng tổ phụ, chẳng phải đạo lý này sẽ khiến con người ta dễ dàng thỏa mãn, mà không cố gắng hết sức sao?”

“Biết đủ là tốt, nhưng cũng phải xét từng hoàn cảnh.”

“Ví như làm học vấn, nếu ai cũng dễ dàng hài lòng, gặp khó thì bỏ cuộc, thì mãi mãi chẳng thể nào có tiến bộ thực sự.”

Cơn gió thoảng qua cũng tựa như ngừng lại trong thoáng chốc.

Mười ba, mười bốn tuổi—chính là độ tuổi dễ phản nghịch nhất.

Suốt một năm nay, Quýt vẫn âm thầm để ý Trinh Nghi, đề phòng nàng bỗng dưng nổi loạn một phen.

Thế nhưng, ngày này qua ngày khác, nàng chỉ lặng lẽ lớn lên.

Mãi đến hôm nay, dường như dấu hiệu phản nghịch của nàng mới lộ ra một chút.

Nếu có thể gọi đó là phản nghịch, thì sự phản nghịch của Trinh Nghi chính là—bắt đầu nghi hoặc và tự mình suy xét nhiều đạo lý trên thế gian.

Cũng giống như lúc này, tính cách bẩm sinh của nàng đang dần dần hiện rõ.

Rõ ràng, nàng không tán thành quan điểm “Tiểu Mãn chính là viên mãn”, ít nhất là trong chuyện học vấn.

Vương Giả Phụ nhìn cháu gái, đôi mắt già nua chứa đầy ý cười.

Nhưng trong nụ cười ấy, tựa hồ có cả niềm vui, sự cảm khái, lo lắng và kỳ vọng cùng tồn tại.

Trinh Nghi không hiểu hết những gì phản chiếu trong ánh mắt tổ phụ.

Nhưng nàng biết, ông là người luôn kiên định với việc học, thế nên nàng hỏi:

“Tổ phụ, có phải người cũng không hoàn toàn tán thành đạo lý này không?”

Một giọng nói vang lên từ hiên nhà, trả lời thay Vương Giả Phụ:

“Nếu ông ấy tán thành, thì đã chẳng rơi vào hoàn cảnh như hôm nay.”

Đổng lão phu nhân chống gậy, ánh mắt thản nhiên nhưng giọng điệu có chút trách móc:

“Ông ấy đâu chỉ học vấn muốn Đại Mãn, mà ngay cả làm người, làm quan, cũng muốn Đại Mãn.”

“‘Trăng tròn rồi khuyết’—tấm gương này, chiếu lên ông ấy, có lẽ là rõ ràng nhất rồi.”

Lời bà thản nhiên, nhưng ẩn chứa sự oán trách.

Là người thực sự gánh vác gia đình này, bà không thể không trách ông.

Vương Giả Phụ bài xích mọi hình thức thần học, khi còn làm quan, ông phá bỏ đền miếu, xây dựng thư viện.

Ông tôn sùng chân lý, mong muốn phá bỏ sự u mê, bởi vậy mới bị người đời gọi là “Quái Ấn” (Vị quan kỳ quái).

“Những gì ông ấy muốn làm, nào phải sức một người có thể gánh vác?

Chỉ bằng một mình, mà lại muốn đem ‘Đại Mãn’ đến cho thế gian, cuối cùng chỉ là tự hủy tiền đồ…”

Đổng lão phu nhân nói với cháu gái, nhưng ánh mắt lại đặt lên người chồng đang ngồi trên ghế mây.

“Mọi sự mê muội đều khởi nguồn từ lòng người.”

“Theo ta thấy, đây cũng chỉ là một loại mê muội khác, chẳng qua không phải là chuyện thần quỷ mà thôi.”

Vương Giả Phụ phe phẩy quạt lá cọ, cười khẽ:

“Phải, phải, chẳng phải là mê muội hay sao…?”

“Nhưng thế gian có rất nhiều tiến bộ, chẳng phải đều do những kẻ ‘cố chấp đòi Đại Mãn’ mà đột phá hay sao?”

Vương Giả Phụ đáp:

“Bất luận là làm quan hay làm học vấn, chỉ khi có người đạt đến ‘Đại Mãn’, thế gian mới có thể đạt đến ‘Tiểu Mãn’.”

“Vì thiên hạ, vì hậu thế, có gì đáng ngại nếu chúng ta, những kẻ u mê này, tự cho phép mình theo đuổi ‘Đại Mãn’?”

Trinh Nghi nghe vậy, không khỏi sững người.

Đổng lão phu nhân thì càng thêm bực bội:

“Nếu hồ đồ đến vậy, thì về phòng ngủ đi, đừng có nói những lời sai lệch trước mặt trẻ nhỏ.”

Bà quay sang dặn cháu gái:

“Đừng cái gì cũng học theo tổ phụ con.

Ông ấy còn chưa sống cho thấu đáo được!”

Vương Giả Phụ làm bộ ấm ức, than thở:

“Đúng rồi, nhất định không được học ta—một tên phạm quan bị lưu đày, nửa đời phong quang, giờ nửa thân đã xuống mồ, lại còn bị người ta ức h**p thế này!

Quả thực không thể học theo được!”

Ông thở dài, vung quạt đứng lên:

“Thôi được rồi, gia chủ đừng giận, ta nghe theo lời bà, về phòng ngủ ngay đây.”

Đổng lão phu nhân trừng mắt lườm ông.

Trinh Nghi bật cười, thấy tổ phụ cử động có phần chậm chạp, bèn vội bước tới đỡ ông đứng dậy.

Nhưng khi vừa đỡ được ông lên, lòng nàng chợt có một nỗi xót xa mơ hồ—từ khi nào, tổ phụ đứng dậy sau khi ngồi lâu cũng cần có người đỡ rồi?

Vương Giả Phụ cầm quạt trong tay, cười bảo:

“Tổ phụ chỉ ngủ một lát, nếu Đức Khánh có điều không hiểu, cứ đến gọi ta.”

Trinh Nghi gật đầu, nhìn theo bóng dáng ông từng bước từng bước đi lên bậc thềm, chậm rãi trở vào trong nhà.

Chẳng bao lâu sau, Đổng lão phu nhân cũng vào phòng.

Vú Trác đang làm kim chỉ ở gian ngoài, mơ hồ nghe được giọng trách móc của bà:

“Lúc trước ông đã hứa thế nào?

Chỉ dạy học vấn là được, cớ sao lại dạy thêm cả mấy đạo lý tai hại này?”

“Bọn trẻ còn nhỏ, người làm trưởng bối chẳng biết giúp chúng đi đúng đường… Con bé sau này vẫn phải sống trong thế gian này!

“Ông thì đã tự mình va chạm đến đầu rơi máu chảy, chẳng lẽ còn chưa biết thế gian này là thế nào hay sao?”

“May mà không thể làm quan nữa, bằng không chắc chắn lại đi vào vết xe đổ.”

Vú Trác không hiểu hết những lời trong phòng, chỉ cảm thấy lão phu nhân đang trách lão gia—chức quan làm không ra gì, mà giờ còn dạy dỗ bọn trẻ theo cách không ra gì.

Sau đó, bà lại nghe lão gia ho khù khụ mấy tiếng, liên tục nhận lỗi.

“Khụ khụ khụ, lúc nãy nói nhăng cuội thì không thấy ho tiếng nào!”

Lão phu nhân nói thế, nhưng vẫn giơ tay vỗ nhẹ lưng ông.

Vú Trác cười cười, bảo Kỳ Sinh dâng một chén trà nóng vào phòng.

Trong khi đó, Trinh Nghi đã ra khỏi tiểu viện, nên không nghe được những lời trách mắng của tổ mẫu.

Nàng đứng ngoài cổng sân, phóng tầm mắt về phía núi non sông rộng, trong đầu cứ vang vọng mãi câu nói của tổ phụ:

“Chỉ khi có người đạt đến ‘Đại Mãn’, thế gian mới có thể đạt đến ‘Tiểu Mãn’.”

Dưới bầu trời bao la, con người tự nhiên sẽ cảm thấy nhỏ bé, Trinh Nghi cũng không ngoại lệ.

Nàng lại nhớ đến một chuyện.

Năm kia, nàng từng hỏi tổ phụ:

“Bầu trời, bốn mùa, quy luật của thế gian này, rốt cuộc từ đâu mà có?”

Khi ấy, tổ phụ đáp:

“Có lẽ là do thần.”

Nàng đã sững người.

Từ nhỏ, nàng đã hỏi tổ phụ vô số điều, ông chưa từng lấy lý do thần thánh để giải thích bất cứ chuyện gì.

Tổ phụ không phải luôn phản đối thần thuyết hay sao?

Nhưng sau đó, ông lại nói:

“Nhưng chắc chắn không phải những vị thần đã được tô vẽ, được đưa ra trước mắt thiên hạ, chỉ để thế nhân an phận trước khổ đau.”

“Thứ thật sự tạo hóa vạn vật—nếu gọi là ‘thần’, thì đó là một ‘chân lý’, một ‘đạo’.

“Còn nó ở đâu, trông như thế nào, vì sao tồn tại, vì sao lại tạo ra con người và vạn vật…?”

Nói đến đây, tổ phụ khẽ lắc đầu, bảo nàng:

“Vẫn chưa thể biết.

Vẫn còn cần được khám phá.”

Giờ đây, Trinh Nghi bỗng có một suy nghĩ.

Có lẽ, hành trình tìm kiếm chân lý và chân thần của nhân loại, chính là hành trình giúp thế gian này ngày càng tiến bộ.

Nàng tuy nhỏ bé, nhưng ngọn lửa khao khát tri thức trong lòng nàng, rốt cuộc cũng có được phương hướng và ý nghĩa thực sự.

Trời đất rộng lớn, nhưng nàng có thể đứng thật vững.

Phía trước không có giới hạn, núi cao chắn lối, nhưng điều đó chẳng thể ngăn cản nàng vén bức màn thần thuyết, đi tìm chân lý thật sự.

Nghĩ đến đây, tim nàng như đập nhanh hơn.

Nàng cảm thấy vừa vô cùng phấn khởi, lại vô cùng bình tĩnh.

Trinh Nghi lặng lẽ đứng ngoài cổng.

Trong sân, Quýt ngồi xổm nhìn bóng lưng thiếu nữ, không khỏi thắc mắc:

Sau này, Trinh Nghi rốt cuộc đã làm được những gì?

Đã trở thành người như thế nào?

Người vừa có thiên phú, vừa chăm chỉ như thế, chắc chắn sẽ rất lợi hại đi!

Quýt nghiêm túc tưởng tượng, theo bản năng ngồi ngay ngắn hơn, tự hào trước thành tựu tương lai của nàng.

Nhưng rồi, nó chợt nảy ra một suy nghĩ:

… Nhưng mèo có thể sống lâu đến vậy sao?