Thường ma ma, người ấy sự ấy. Hạ
Nghe mẹ chồng nói trắng ra thế, Thường Hồ thị lần này mới xấu hổ, ngồi ngay ngắn lên, không nói nữa, Thường ma ma lại trừng thím ta một cái, rồi mới chậm rãi nói: “Thằng trời đánh đoản mệnh nhà tôi không còn nữa, cũng nhờ cậu Diệp sai người hộ tống, mấy mẹ con chúng tôi mới dám đem quan tài về quê, để cha thằng Niên yên ổn xuống mồ!”
Nói rồi nghẹn ngào, vành mắt cũng đỏ, Minh Lan vội vàng khuyên nhủ: “Ma ma đừng quá đau lòng, chú ý sức khỏe mới quan trọng, ba mẹ con thím Thường còn phải dựa vào ma ma.” Hai chị emThường Yến Thường Niên trái phải đều khuyên nhủ mấy câu.
“Nhìn xem tôi này, thật là khiến phu nhân chê cười.” Thường ma ma trở lại như thường, vừa lau khăn vừa nói cười.
Lúc này, Hoa ma ma dẫn Dung nhi tới.
‘Dung nhi, xem ai tới này?” Minh Lan cười nói, “Tới, làm lễ ra mắt ma ma.”
Dung nhi vận áo lĩnh màu hồng ngọc trai, lộ ra khuôn mặt nhỏ nhắn trắng nõn như sữa đậu nành, nó thấy người nhà họ Thường, ánh mắt từ Thường ma ma lướt qua chị em nhà họ Thường một lượt, rất cung kính làm lễ, nói khẽ: “Chào ma ma ạ.”
Vẻ mặt Thường ma ma phức tạp, dường như thương hại, lại có phần chán ghét, ánh mắt đảo qua mấy lần, mới nói: “Cháu…Lớn rồi trông cũng khá hơn, cũng nõn nà, như vậy tốt lắm.”
Dung nhi ngẩng đầu nhìn Minh Lan một chút, mở miệng, nhưng vẫn không nói gì.
Thường ma ma nhìn Minh Lan, nói thẳng: “Dung nhi có thể gặp được phu nhân là may mắn của nó, tính tình cháu nó rất bướng bỉnh, phu nhân cũng đừng quá để bụng, chỉ dạy cái cần dạy, nói cái cần nói là được.”
Minh Lan gật đầu, không nói gì, chỉ gọi Dung nhi ngồi vào bên cạnh. Thường ma ma liếc nhìn nó, rồi quay đầu lại, cười nói với Minh Lan: “Dông dài một hồi, cũng vẫn chưa hỏi phu nhân bây giờ thế nào? Cậu Diệp khỏe không?”
Minh Lan nhìn ra được từ trên mặt bà ấy một vẻ quan tâm thắm thiết thực sự, trong lòng cảm động, nhẹ nhàng nói: “Hết thảy đều ổn, tôi cũng bước đầu quản lý việc nhà, chuyện gì cũng phải học, lão gia thì công sự bận rộn, có điều tinh thần rất tốt.”
Thường ma ma nghe Minh Lan lời lẽ chân thành, cười đến nỗi nếp nhăn trên một cũng nhúm lại một chỗ: “Ấy là tốt, tốt lắm rồi, tôi đã nói sớm rồi mà, cậu Diệp rất là có tiền đồ, mai này nhất định sẽ làm rạng rỡ tổ tông!”
Ánh mắt Minh Lan chuyển về phía mấy đứa bé, thấy Thường Yến đang ngồi bên cạnh Dung nhi khẽ khàng nói chuyện, Thường Niên ngồi ngay ngắn nghe người lớn hàn huyên, Minh Lan mỉm cười hỏi: “Nói chuyện dông dài, còn chưa hỏi thăm Yến nhi với Niên nhi nhỉ?Thường ngày thích làm gì để tiêu khiển?”
Thường ma ma liếc về phía cháu trai cháu gái, cười nói: “Cái Yến chỉ là đứa bé gái, biết sơ mấy chứ, có thể may vá, sau này gả vào nhà tử tế là được, có điều Niên nhi nhà tôi, hiện nay đúng là đang đi học.”
Minh Lan đảo mắt nhìn Thường Niên, Thường Niên thấy người lớn nói về mình, bèn cung kính đứng dậy, Minh Lan nhìn thiếu niên nhỏ này, hỏi đùa: “Thỉ ác ác xú, như hảo hảo sắc. Xuất xứ từ đâu?”
Thường Niên hơi giật mình, nhìn Minh Lan, trên khuôn mặt trẻ con hiện lên vẻ nghiêm nghị, nói: “Sở vị thành kỳ ý giả, vô tự khi dã. Thỉ ác ác xú, thử hảo hảo sắc, thử chi vị tự khiểm. Xuất xứ từ ‘ Đại Học”.” [‘]
[‘]Sách Đại Học nói:” Nói rằng làm cho ý niệm mình được chân thành có nghĩa là đừng tự dối mình: giống như ghét mùi thối, giống như ưa sắc đẹp hoàn toàn từ lòng chân thật mà ra; như vậy mới gọi được là thoả mãn tâm ý mình. Bởi thế người quân tử khi chỉ có một mình mình nhất thiết phải hết sức cẩn thận..”
“Có nghĩa là gì?” Minh Lan hỏi tiếp
Thường Niên đối đáp trôi chảy: “Cái gọi là thành thật, chẳng cần biết đối đãi với người khác thành thật thế nào, cũng phải đối đãi với bản thân trung thực, phải giống như chán ghét mùi hôi và yêu thích cái đẹp, ấy mới gọi là thực sự trung thực.” Giọng nói thiếu niên còn mang theo tiếng trẻ con, nhưng thái độ dõng dạc, nói có nội dung.
Minh Lan nhíu mày, không bình luận, hỏi tiếp: “Dĩ hương quan hương, dĩ bang quan bang, xuất xứ từ đâu?”
Thường Niên nở nụ cười, lộ ra hai cái răng nanh đáng yêu, cất cao giọng: “Thiện kiến giả bất bạt, Thiện bảo giả bất thoát. Tử tôn dĩ tế tự bất chuyết Tu chi ư thân, Kì đức nãi chân. Tu chi ư gia, Kì đức nãi dư. Tu chi ư hương, Kì đức nãi trường. Tu chi ư quốc, Kì đức nãi phong. Tu chi ư thiên hạ, Kì đức nãi phổ. Cố, Dĩ thân quan thân, Dĩ gia quan gia, Dĩ hương quan hương, Dĩ quốc quan quốc, Dĩ thiên hạ quan thiên hạ. Ngô hà dĩ tri thiên hạ nhiên tai? Dĩ thử. Đoạn này lấy từ “Đạo Đức Kinh”.”
[‘] Dịch nghĩa: Cắm thật chặt thì không nhổ lên được. Ôm thật chặt thì không sút ra được. Con cháu tế tự không dứt. Nếu lấy Đạo mà tu thân, Thì Đức ấy chân thành. Nếu lấy Đạo mà lo việc nhà, Thì Đức ấy có dư. Nếu lấy Đạo mà lo cho hàng xóm, Thì Đức ấy mới dài. Nếu lấy Đạo mà lo cho nước, Thì Đức ấy mới thịnh. Nếu lấy Đạo mà lo cho thiên hạ, Thì Đức ấy mới rộng. Nên chi, Lấy thân mà xét thân, Lấy nhà mà xét nhà; Lấy làng mà xét làng; Lấy nước mà xét nước; Lấy thiên hạ mà xét thiên hạ. Ta làm sao biết được việc thiên hạ như thế? Thì lấy chỗ đó.
Sau đó không đợi Minh Lan đặt câu hỏi tiếp, Thường Niên giải thích: “Lấy đức hạnh mà khuếch trương bản thân, gia đình, quê hương, thậm chí trợ giúp thiên hạ, đạo đức có thể kéo dài vô hạn; mà dùng bản thân để quan sát người khác, dùng nhà mình để quan sách nhà khác, dùng quốc gia mình để quan sát quốc gia khác, như vậy việc của thiên hạ là có thể nắm rõ.”
Minh Lan nở nụ cười, thầm giật mình.
Đổi lại một cách nói đơn giản khác, trong phạm vi khoa cử, tứ thư ngũ kinh so ra là môn học bắt buộc, các loại điển tích khác bên ngoài, ví như “Đạo Đức Kinh”, thuộc về môn học tự chọn, không ngờ tới một thiếu niên như cậu ta, chỉ học hành nơi thôn quê, mà học thức lại vững chắc như vậy. Minh Lan nhớ kỹ trước đây nàng học đoạn văn này, nội dung chú thích chép đầy một trang, mà cậu bé này chỉ dùng mấy lời đã khái quát được, khảo đính vắn tắt, lời nói rõ ràng, thật không đơn giản.
Minh Lan quay đầu nhìn Thường ma ma thật kĩ, cái vẻ tán thưởng và hơi hơi kinh ngạc rõ ràng trong mắt nàng khiến Thường ma ma hết sức hài lòng, kiêu ngạo tự hào nhìn cháu trai, trên mặt đều là hạnh phúc rạng rỡ.
“Niên nhi hiện đang học trường nào?” Minh Lan hỏi.
Thường ma ma thở dài: “Trước kia lúc ở với lão gia, thì theo ông tú tài ở quê học được vài ngày, sau đó tới kinh thành, chúng tôi không quen sinh hoạt, bèn học ở một trường tư của một tiên sinh ở nông thôn, có điều, phần lớn thời gian Niên nhi đều tự đọc sách.” Từ vẻ mặt của hai bà cháu cho thấy, vị Lưu tiên sinh này hiển nhiên không được vừa ý cho lắm.
Minh lan cúi đầu trầm tư, cái món đọc sách này quả là thiên phú trời cho, không phải nàng dập tắt uy phong nhà mình, bầu không khí đọc sách nhà họ Thịnh có thể nói là tốt vô cùng, không chỉ cánh đàn ông trong nhà đều có công danh, cha già còn ngày ngày ở sau mông vung roi gào thét, nhưng theo đúng lương tâm mà nói, học vấn của Trường Đống cũng chẳng bằng Thường Niên trước mắt này.
Thường Niên mặc dù nhỏ tuổi hơn Trường Đống, nhưng nói năng cử chỉ, quang minh lỗi lạc, thấy người có địa vị cao thì không tỏ vẻ khiếp sợ, tới nơi phú quý hay nơi thôn dã cũng không có vẻ oán hận hay hâm mộ, chỉ mang trên mình một loại thái độ vui vẻ thản nhiên thưởng thức đánh giá, không kiêu không hèn, cực kì có phong thái quân tử.
Cho đến giờ, Minh Lan mới hiểu được vì sao Thường ma ma lại cử xử như vậy.
Nếu như sau này Thường Niên muốn thi cử làm quan, vậy thì cậu ta không thể có yếu điểm nghiêm trọng trên người được, bằng không sẽ dễ dàng bị người ta công kích trên quan trường, bà nội cậu ta có thể là vú nuôi, nhưng không được nhập nô tịch, có lẽ, năm đó Thường ma ma chính là suy tính vì chính con trai độc nhất của mình như vậy.
Thật sự là thương thay tấm lòng cha mẹ trong thiên hạ.
Thường ma ma thấy Minh Lan một mực cúi đầu không nói năng gì, bèn dò hỏi: “Phu nhân là dòng dõi thư hương, nghe nói học vấn các anh em trong nhà nhà đều tốt vô cùng …” Minh Lan ngẩng đầu lên, mỉm cười nói: “Dòng dõi thư hương thì khoan hẵng bàn, nhưng cha tôi quả thật coi trọng học vấn, em trai út nhà tôi tuổi cũng không lớn hơn cậu Niên là mấy, bây giờ cũng đang đi học.”
Còn là học ở trường tư tiếng tăm lừng lẫy nhà họ Hải, một bầy văn nhân danh sĩ là lẫm sinh tú tài tiến sĩ thậm chí cả lão học sĩ về hưu đến làm khách lâu dài, luân phiên dạy học, mỗi lần nhóc Trường Đống về nhà là, mắt hoa lên như nhang muỗi vòng.
Thường ma ma run giọng: “Vậy phu nhân có thể giúp tìm một vị tiên sinh tốt trước được không, già tôi thành thực cảm kích vô cùng!”
Giáo dục ở cổ đại không phổ cập, không có quảng cáo dạy kèm dán chồng chất trên cột đèn điện, nếu như không phải người trong nghề, rất khó biết được vị tiên sinh nào dạy tốt, ví như Trang tiên sinh ấy, chính là một kiểu ẩn sĩ, nhà ở cũng chẳng buồn có lấy cái biển trong một cái ngõ nhỏ, trước đây Thịnh Hoành phải vận đến sức lực bà ngoại mới có thể nghe ngóng được về ông ấy, lại mất đến sức lực ông nội mới mời được ông ấy đến Đăng Châu.
Minh Lan trầm ngâm chốc lát, rôi gật đầu: “Tôi có thể nhờ anh cả tìm thử xem, có điều còn phải trông vào sự may mắn của Niên nhi.”
Nàng đã biết ý tứ của Thường ma ma, có điều nàng cũng không thấy phản cảm, dù cho ở hiện đại, vì để con có thể theo học trường tốt nhất, các vị phụ huynh cũng dùng tới bất kỳ thủ đoạn nào.
Ngón tay Thường ma ma run rẩy, ngập ngừng nói rất xúc động, Minh Lan mỉm cười, nhẹ nhàng: “Thế này nhé. Tôi ra một đề mục cho Niên nhi, cậu ấy viết một bài văn, sau đấy tôi sẽ đưa cho anh cả xem thử, rồi nhờ anh ấy đánh giá, được không?”
Thường ma ma chần chừ: “Bây giờ á? Hay là về nhà từ từ viết.”
Nhóc Thường Niên lần đầu tiên sốt ruột, vội vàng nói: “Không sao đâu, cháu bằng lòng viết ngay bây giờ ạ.”
Minh Lan cười với cậu ta, suy nghĩ một chút, nói: “Vật cách nhi hậu tri chí, tri chí nhi hậu ý thành, ý thành nhi hậu tâm chính, tâm chính nhi hậu thân tu, thân tu nhi hậu gia tề, gia tề nhi hậu quá quốc trì, quốc trì nhi hậu thiên hạ bình. Nửa canh giờ là đủ.”
Khuôn mặt ngăm đen của Thường Niên đỏ ửng, cung kính vái trên đất: “Học trò lĩnh mệnh.”
Minh Lan vui sướng trong lòng, ở cái thời đại khinh nữ ngớ ngẩn này đã lâu, nàng nhanh chóng hoài nghi trí thông minh của bản thân, nàng hơi hơi cất cao giọng: “Đan Quất, đưa Niên nhi tới bàn sách của tôi, hầu hạ cậu ấy mài mực.”
Đan Quất cười bước lên, đáp vâng đưa người đi.
Kiểu kiểm tra tức thì này, không chỉ kiểm tra thư pháp, kiểm tra kiến thức cơ bản, còn muốn kiểm tra tố chất tâm lý, nếu dưới tình thế như vậy, văn Thường Niên viết ra có thể khiến Trường Bách công nhận, vậy thì thực sự là có tài, lôi kéo được một học trò có thiên phú có tiền dồ cho nhà mẹ đẻ mình, cũng không phải chuyện xấu, không biết chừng tương lai trên quan trường còn thêm được một cánh tay tương trợ.
Dù không thành, tìm một trường tư tốt tốt chút ở nông thôn, cũng không thành vấn đề.
Sau đó, Thường ma ma ngồi thế nào cũng không yên, không ngừng ngóng ra cửa, Thường Hồ thị một mực không nói gì, vừa mở miệng, đã bị Thường ma ma hung dữ trừng mắt rụt về, mà chính thím ta tự nói chuyện có đầu mà không có đuôi, rành rành là không có tâm trạng.
Minh Lan cũng không vội nói chuyện với bọn họ, chỉ tủm tỉm nói câu được câu chăng, bấy giờ, Cố Đình Diệp cuối cùng cũng quay về.
Cố Đình Diệp đến cả triều phục còn chưa kịp thay, trực tiếp rảo bước đến đại sảnh. Thân hình cao lớn thẳng tắp vừa xuất hiện ở cửa, Thường ma ma bèn đứng lên, giọng hân hoan: “Cậu Diệp!”
“Ma ma mau ngồi!” Rồng bay hổ bước tiến vào phòng khách, Cố Đình Diệp đỡ Thường ma ma ngồi xuống, Minh Lan vội vàng nhường lại chỗ ngồi của mình, để Cố Đình Diệp ngồi gần Thường ma ma, nàng thì ngồi sang phía bên cạnh.
Thường Hồ thị dẫn theo con gái còn có Dung nhi, đồng loạt hành lễ với Cố Đình Diệp, sau khi đứng dậy, Thường Yến mặt mày đỏ ửng lén nhìn nam nhân, nhưng Cố Đình Diệp dường như mất vui, chỉ lạnh nhạt gật đầu với Thường Hồ thị, rồi gạt sang một bên, cùng nói chuyện với Thường ma ma.
“Cậu Diệp bây giờ trông rất có tinh thần nhé!” Thường ma ma vuốt tay áo Cố Đình Diệp, quan sát từ trên xuống dưới, trong mắt ngậm nước, nói luôn hồi: “Tốt tốt quá, thế này mới phải, lấy vợ, sau này là người trưởng thành rồi, sẽ tốt thôi!”
Cố Đình Diệp cười rất vô liêm sỉ: “Đó là dĩ nhiên.”
“Cái cậu này!” Thường ma ma trừng hắn, cười nói với Minh Lan: “Trông này, có vợ mới hợp ý là cũng chướng mắt bà già này đây mà! Mà thôi thôi, tôi cũng phải nhanh về thôi.”
“Thế cũng chả được, Niên nhi còn bị giữ lại trên bàn sách của tôi kia kìa, ma ma không cần cháu à?” Minh Lan nói ghẹo.
Thường ma ma giả bộ cười ảo não: “Vậy thôi đành chịu!”
Trong phòng, mẹ con Thường Hồ thị cùng mấy đứa hầu gái đồng loạt cười, Cố Đình Diệp khó hiểu nhìn về phía thê tử, Minh Lan nhẹ nhàng giải thích: “Em thấy cậu Niên học vấn không tồi, bèn bảo cậu ấy viết một bài văn, sau này để anh cả em xem thử một chút, xem xem là có thể tìm giúp cho một vị tiên sinh tốt hay không.”
Cố Đình Diệp cười lớn khen ngợi, nói với Thường ma ma: “Tốt quá rồi, ma ma xem cô vợ này cháu lấy về không sai chứ.”
Minh Lan cực kỳ thẹn thùng, mặt mày ửng đỏ, Thường ma ma chỉ vào Cố Đình Diệp cười mắng: “Cậu chỉ giỏi khoác lác! Vợ cậu tốt còn cần cậu phải ba hoa à?!”
Trong phòng toàn là lời vui tiếng cười, Thường ma ma thấy đứa con dâu không biết điều định mở miệng, vội vàng nói với Minh Lan: “Mấy đứa nó cũng là lần đầu đến nơi đây, chi bằng cho người cùng đi dạo trong vườn một chút, tôi cũng dễ dàng trò chuyện.”
Minh Lan liếc nhìn Cố Đình Diệp, sau đó gật đầu nói: “Thế cũng tốt, vợ Vượng Quý mồm miệng lanh lợi, chi bằng gọi chị ấy đi dạo cùng thím Thường cả em Yến, Dung nhi nếu muốn đi cùng, thì đi luôn một thể.”
Thím Thường rất muốn nói thêm hai câu, nhưng nhìn ánh mắt mẹ chồng hung ác, không thể làm gì khác ngoài dẫn theo con gái và Dung nhi ra khỏi phòng.
Chờ người bên cạnh đều đi cả rồi, Thường ma ma bèn yên lại, tỉ mỉ hỏi han sức khỏe Cố Đình Diệp các kiểu, lại dặn dò Minh Lan mấy thứ: “Ầy dà, sau này cậu Diệp hoàn toàn là dựa vào sự chăm sóc của phu nhân, cậu ấy ban đầu là một con ngựa hoang không đóng hàm thiếc, một khi hứng lên là chẳng để ý thân thể gì cả, trên lưng trên vai cậu ấy có mấy vết thương, phu nhân để ý nhiều một chút, cần uống thuốc thì uống mà cần bôi thuốc thì bôi, phải dưỡng thương cho thật kĩ mới được!”
Cố Đình Diệp cười xen miệng vào: “Ma ma lại thế, vết thương từ thuở tám hoánh nào rồi. hoảng thượng cho ngự y xem bệnh cho con rồi mà, bây giờ đều tốt không sao cả, không có việc gì đâu.”
“Bậy nào.” Thường ma mav trợn mắt nói, “Mấy năm trước vào đông, trời lạnh lên vết thương của cậu đau đến mức đổ mồ hôi lạnh, tôi lấy gừng với dầu thuốc bôi cho cậu mỗi ngày, bôi hơn nửa tháng mới khá lên, hẳn là vết thương lành rồi là quên đau đây mà!”
Minh Lan cúi đầu nghiền ngẫm, trên vai lưng Cố Đình Diệp có mấy vết sẹo đao kiếm, trong đó có một vết kéo dài từ vai trái ra sau lưng đặc biệt hãi hùng, bèn âm thầm ghi nhớ, sau này sẽ đi phối dầu thuốc với cao hổ cốt.
Cố Đình Diệp thấy dáng vẻ Minh Lan hận không thể tức thì lấy giấy bút ghi lại thì trong lòng vừa buồn cười vừa cảm động, bèn nói: “Trước đó không phải em nói muốn đi thăm điền trang một lần sao?”
“Đúng rồi.” Mỗi ngày xem sổ sách chẳng qua là lý luận suông, trong tay Minh Lan nắm giữ vài tòa thôn trang, tuy rằng các hạng mục xuất nhập viết rõ ràng, nhưng vì chưa từng nhìn thôn trang, luôn cảm thấy không thực tế.
“Tôi đi với em, thăm mấy tòa thôn trang một lượt.” Vẻ mặt Cố Đình Diệp thoải mái, giọng nói vui vẻ, “Ma ma, hay là người cũng đi luôn cùng?” Thế nhưng Thường ma ma cười một mực từ chối, “Câu mợ là quý nhân mới thấy ruộng đồng thôn trang là của lạ, chứ chúng tôi mới từ nông thôn dọn vào trong thành, phát chán mấy cái nước non suối rừng rồi.”
Minh Lan vừa mừng vừa sợ: “Hả? Chàng giả vờ?” Chế độ nghỉ ngơi ở cổ đại quả khiến người ta giận sôi lên.
“Không mà.” Cố Đình Diệp cười nói, “Hôm nay hoàng thượng ban chỉ, muốn tuần tra đại quân thao diễn ở Tây Giao đại doanh, mấy ngày nay tôi phải đi trước trù bị, nơi đó rất gần thôn trang, chúng ta buổi tối nghỉ ngơi ở thôn trang. Em chẳng phải muốn cầm sổ sách đối chiếu thôn trang, kiểm tra nông hộ sao? Từ từ đi, chờ hoàng thượng tuần tra xong, tôi có hai ngày rỗi, rồi chúng mình đi Tây Sơn ngâm suối nước nóng.”
Thường ma ma nghe há hốc miệng, cười than thở: “Cậu thế mà cũng thương vợ đấy nhỉ! Tốt tốt tốt, vợ chồng mới cưới cũng nên đi giải sầu chút chút, mỗi ngày vội quay mòng mòng, lại chẳng bận đến bí bức.”
Minh Lan nghe Cố Đình Diệp nói đạo lý rõ ràng, trong lòng biết hắn đã tự suy xét nhiều lần, càng cảm động, mặt mày vui sướng, mỉm cười nhìn Cố Đình Diệp, ánh mắt dịu dàng.
Thường ma ma thấy vậy, biết vợ chồng bọn họ mỹ mãn, cũng yên tâm trong lòng.
…
Lúc chiếc xe ngựa nho nhỏ phủ vải dầu màu xám trên đường quay trở lại nhà họ Thường, bên ngoài lão phu xe thét to, bên trong là một hồi họp gia đình sôi nổi.
“Niên nhi, cháu viết văn thế nào?” Thường ma ma vội vã hỏi.
Thường Niên cười tự tại, cũng không thấy vẻ hồi hộp: “Như mọi ngày thôi ạ.”
“Thế sao được?” Thường ma ma sốt ruột, ‘cháu nhất định phải viết thật tốt thì mới được!”
Thường Niên an ủi bà nội: “Bà đừng sợ, cháu cảm thấy Cố phu nhân có lòng muốn giúp cháu.”
Thường ma ma thở phào nhẹ nhõm, ít nhiều yên lòng, Thường Hồ ở đối diện lại không nhịn được oán trách: “Sao mẹ lại nói sổ hết cả chuyện xấu của bố nó ra ngoài thế? Lão gia không trách móc gì nhưng mà thế lại chẳng khiến Cố phu nhân chê cười?”
Thường ma ma giận không có chỗ xả, buột miệng: “Cô thì biết cái gì?! Việc này có thể giấu được trước mắt, không giấu được cả đời!”
Thường Niên thấy mẹ vẫn không phục, khuyên: “Mẹ à, bà nội nói đúng đấy, con vừa thấy lúc bà nói chuyện, dáng vẻ phu nhân không giống như là chẳng biết gì.”
“Vớ vẩn! Mẹ thấy phu nhân lúc đấy có vẻ rất kinh ngạc!” Thường Hồ thị cố chấp nói.
Thường Niên lắc đầu lại khuyên: “Phu nhân đúng là có kinh ngạc, nhưng mà con thấy không phải do không biết gì, mà là do bà nội nói thẳng việc này ra, ngài ấy mới hơi hơi giật mình.”
“May là Niên nhi còn hiểu biết!” Thường ma ma tự hào nhìn cháu trai, quay sang mắng con dâu, “Cô cái đồ thiển cận này! Đừng thấy phu nhân trẻ tuổi, thì cho là dễ dàng lừa gạt, ta nghe nói mấy ngày nayTrừng Viên được phu nhân mấy trông nom giống như là cái rào sắt! Chuyện của bố nó sớm muộn gì ngài ấy cũng biết thôi, đến lúc đó khiến người ta xem thường, còn không bằng tự mình nói ra!”
“Thế … Cái Yến thì sao? Không phải lúc trước mẹ bảo cho cái Yến sang bên đó sao?” Thường Hồ thị liếc nhìn con gái. Vừa dứt lời, Thường ma ma chợt nổi trận lôi đình: “Có người làm mẹ như cô sao! Loại chuyện này là chuyện riêng của người lớn, sao cô lại nói với cái Yến? Cái loại chuyện này! Sau này đừng nghĩ đến chuyện nói ra!”
Thường Hồ thị nổi đóa: “Vì sao?! Bây giờ, chức quan ngài ấy càng ngày càng to, phú quý vô vàn trước mắt, làm sao mà không cho cái Yến sang đó?”
Thường ma ma quát lên: “Sang sang cái mẹ mày! Cái đầu mày bã đậu, lại sắp ngớ ngẩn rồi đấy! Trước đây con tao học hành đang yên đang lành, chính mày, thấy nhà người ta giàu có, đỏ mắt lên, lừa gạt bố thằng Niên đi làm ăn, toi cả cái mạng! Nay mới được dăm ngày tử tế, mày lại bắt đầu ngứa xương muốn ăn đòn phải không?!”
Hai chị em Thường Yến Thường Niên thấy bà nội điên lên thì im lặng, Thường Hồ thị bị chửi đỏ cả mặt, ngập ngừng nói: “Mẹ, bọn trẻ con còn ở đây mà.” Ý là để lại cho thím ấy chút thể diện.
Thường ma ma nhớ tới con trai, cơn giận bốc lên, quát tướng lên: “Mày là cái đồ yêu tinh phá nhà! Cái đồ đáng hổ thẹn! Xưa kia tao đúng là mắt kém, thế mới xin cưới mày về làm dâu! Không thiếu ăn thiếu mặc của mày, thế mà hết lần này tới lần khác mày trở chứng, hại chết con tao! Nếu không phải trông vào mặt mũi thằng Niên với con Yến, tao đã đuổi cút mày ra cửa rồi, mày còn không biết trời cao đất dày! Mày tưởng cậu Diệp xem trọng mày à? Cậu ấy đã biết tỏng mày là cái mặt hàng gì, thế mới lười chả buồn đoái hoài!”
Thường ma ma giận đùng đùng, chưa bao giờ để ý là ở chỗ nào, muốn mắng là mắng, hôm nay đang vào cơn, càng mắng càng hăng, ngón tay gần như chọc vào mặt Thường Hồ thị: “Trước kia tao có ý thế, là do thấy cậu Diệp không có người thương, mới nghĩ để cái Yến sang chăm nom, nay cậu Diệp cưới được vợ hiền, sống yên sống lành, mày lại tới góp vui cái gì! Đời này mẹ già mày không may, người ta nói đời người có ba cái khổ, tuổi trẻ mất cha, trung niên mất chồng, về già mất con, đời trước mẹ già mày không tu hành, vấp phải cả ba chuyện! Nay cũng chỉ mong cái Yến gả được cho người tử tế, Thường Niên có tiền đồ, mày mà còn láo nháo nữa, tao lập tức đuổi cổ mày ra khỏi nhà! Cái loại mẹ như mày, không có còn hơn!”
Thường Hồ thị bị phun nước bọt đầy đầu, cũng chẳng dám cãi lại, chỉ có thể cúi đầu chịu đựng.
Thường Yến thấy mẹ bị chửi không ngẩng đầu lên được, không nhịn được mới nói: “Bà ơi, cậu Cố thân với nhà ta, nếu con làm thiếp cho cậu ấy, cậu ấy cũng sẽ đối đãi tốt với con thôi.”
Thường ma ma trợn tròn mắt, véo tai cháu gái, quát lên: “Mày cũng cùng một giuộc với mẹ mày, ánh mắt sao nông cạn thế, bà hỏi mày, nhiều năm như thế, cậu Diệp đã từng nói quá mười câu với mày?”
Thường Yến ôm tai ai ái kêu đau, đỏ mặt nói: “Cậu ấy khinh con trẻ nít, không thèm đáp với con.”
“Xùy!” Thường ma ma nhe răng nói, “Hôm nay bà thấy phu nhân cũng chẳng lớn hơn mày là bao, cậu Diệp sao không coi ngài ấy như trẻ con?! Bà nói cho mày nghe, sớm mà chết tâm đi, nay thấy được phu nhân, cầm lấy gương mà soi cái mặt mình xem, so sánh điệu bộ, học vấn, nhan sắc của người ta xem, hai người chúng mày, một là phượng hoàng trên trời một chính là con đỉa dưới ruộng!”
Thường Yến tủi thân mắt đỏ hoe, bĩu môi nói: “Thôi lại không nói nữa! Không đi thì không đi!”
Thường ma ma vẫn chưa hết giận, mắng tiếp: “Dù sao cũng mãn tang cha mày rồi, về nhà thì tìm chồng cho mày, đừng có thò mặt ra ngoài xấu hổ! Mày với mẹ mày cũng đến Trừng Viên rồi, sau này khỏi cần đi nữa! Ngoan ngoãn mà ở nhà, không thì ăn đòn, mỗi đứa một trận!”
“Chúng mày nghĩ con gái gả vào nhà giàu dễ sống lắm hả, ngày xưa cụ Bạch chẳng hiểu gì, thành ra mới đẩy cô chủ vào phủ hầu, mới có mấy năm thôi, người đã chẳng còn!” Thường ma ma gào lên đau đớn, lại xách tai đứa cháu gái, “Bằng vào cái đức hạnh này của mày, vào nơi nhà cao cửa rộng. thì đến vụn xương cũng chẳng còn!”
Hai mẹ con họ Thường đều bị mắng đến câm miệng, Thường ma ma thở dài: “Trông vào cái mặt già này, tiền đồ em trai mày còn có lối ra! Nếu như thằng Niên có tiền đồ, đến lúc đó người làm mẹ làm chị chúng mày chẳng nở mày nở mặt? Ài … Khoa cử chẳng dễ dàng gì, cụ mày trước có dạy, dân đen không có người dẫn dắt, muốn thi cử cũng phải tốn vài chục năm.”
“Chị à, bà nói đúng đó, em tính rồi, anh Thanh ở cách vách cũng rất quý em, nhà chúng ta cũng rất ổn, có ruộng có phòng, chớ có bảo em chịu thua thiệt nữa.” Thường Niên từ khi mất cha, càng có vẻ cụ non, cũng khẽ khuyên bảo: “Huống hồ em thấy ngài Cố cũng cực kì yêu thích phu nhân, ngài ấy chẳng thèm nhìn người ngoài đâu.”
“Ấy, cháu cũng thấy thế à?” Thường ma ma hứng thú nói, xưa nay bà rất tín nhiêm đứa cháu trai còn nhỏ tuổi này.
Thường Niên gật đầu, cười ngại ngùng: “Lúc cháu nộp bài cho phu nhân, thấy miếng hoa quả phu nhân cắn một nửa đặt trên đĩa, sau đấy lại thấy ngài Cố cầm lên ăn.”
Nói rồi nghẹn ngào, vành mắt cũng đỏ, Minh Lan vội vàng khuyên nhủ: “Ma ma đừng quá đau lòng, chú ý sức khỏe mới quan trọng, ba mẹ con thím Thường còn phải dựa vào ma ma.” Hai chị emThường Yến Thường Niên trái phải đều khuyên nhủ mấy câu.
“Nhìn xem tôi này, thật là khiến phu nhân chê cười.” Thường ma ma trở lại như thường, vừa lau khăn vừa nói cười.
Lúc này, Hoa ma ma dẫn Dung nhi tới.
‘Dung nhi, xem ai tới này?” Minh Lan cười nói, “Tới, làm lễ ra mắt ma ma.”
Dung nhi vận áo lĩnh màu hồng ngọc trai, lộ ra khuôn mặt nhỏ nhắn trắng nõn như sữa đậu nành, nó thấy người nhà họ Thường, ánh mắt từ Thường ma ma lướt qua chị em nhà họ Thường một lượt, rất cung kính làm lễ, nói khẽ: “Chào ma ma ạ.”
Vẻ mặt Thường ma ma phức tạp, dường như thương hại, lại có phần chán ghét, ánh mắt đảo qua mấy lần, mới nói: “Cháu…Lớn rồi trông cũng khá hơn, cũng nõn nà, như vậy tốt lắm.”
Dung nhi ngẩng đầu nhìn Minh Lan một chút, mở miệng, nhưng vẫn không nói gì.
Thường ma ma nhìn Minh Lan, nói thẳng: “Dung nhi có thể gặp được phu nhân là may mắn của nó, tính tình cháu nó rất bướng bỉnh, phu nhân cũng đừng quá để bụng, chỉ dạy cái cần dạy, nói cái cần nói là được.”
Minh Lan gật đầu, không nói gì, chỉ gọi Dung nhi ngồi vào bên cạnh. Thường ma ma liếc nhìn nó, rồi quay đầu lại, cười nói với Minh Lan: “Dông dài một hồi, cũng vẫn chưa hỏi phu nhân bây giờ thế nào? Cậu Diệp khỏe không?”
Minh Lan nhìn ra được từ trên mặt bà ấy một vẻ quan tâm thắm thiết thực sự, trong lòng cảm động, nhẹ nhàng nói: “Hết thảy đều ổn, tôi cũng bước đầu quản lý việc nhà, chuyện gì cũng phải học, lão gia thì công sự bận rộn, có điều tinh thần rất tốt.”
Thường ma ma nghe Minh Lan lời lẽ chân thành, cười đến nỗi nếp nhăn trên một cũng nhúm lại một chỗ: “Ấy là tốt, tốt lắm rồi, tôi đã nói sớm rồi mà, cậu Diệp rất là có tiền đồ, mai này nhất định sẽ làm rạng rỡ tổ tông!”
Ánh mắt Minh Lan chuyển về phía mấy đứa bé, thấy Thường Yến đang ngồi bên cạnh Dung nhi khẽ khàng nói chuyện, Thường Niên ngồi ngay ngắn nghe người lớn hàn huyên, Minh Lan mỉm cười hỏi: “Nói chuyện dông dài, còn chưa hỏi thăm Yến nhi với Niên nhi nhỉ?Thường ngày thích làm gì để tiêu khiển?”
Thường ma ma liếc về phía cháu trai cháu gái, cười nói: “Cái Yến chỉ là đứa bé gái, biết sơ mấy chứ, có thể may vá, sau này gả vào nhà tử tế là được, có điều Niên nhi nhà tôi, hiện nay đúng là đang đi học.”
Minh Lan đảo mắt nhìn Thường Niên, Thường Niên thấy người lớn nói về mình, bèn cung kính đứng dậy, Minh Lan nhìn thiếu niên nhỏ này, hỏi đùa: “Thỉ ác ác xú, như hảo hảo sắc. Xuất xứ từ đâu?”
Thường Niên hơi giật mình, nhìn Minh Lan, trên khuôn mặt trẻ con hiện lên vẻ nghiêm nghị, nói: “Sở vị thành kỳ ý giả, vô tự khi dã. Thỉ ác ác xú, thử hảo hảo sắc, thử chi vị tự khiểm. Xuất xứ từ ‘ Đại Học”.” [‘]
[‘]Sách Đại Học nói:” Nói rằng làm cho ý niệm mình được chân thành có nghĩa là đừng tự dối mình: giống như ghét mùi thối, giống như ưa sắc đẹp hoàn toàn từ lòng chân thật mà ra; như vậy mới gọi được là thoả mãn tâm ý mình. Bởi thế người quân tử khi chỉ có một mình mình nhất thiết phải hết sức cẩn thận..”
“Có nghĩa là gì?” Minh Lan hỏi tiếp
Thường Niên đối đáp trôi chảy: “Cái gọi là thành thật, chẳng cần biết đối đãi với người khác thành thật thế nào, cũng phải đối đãi với bản thân trung thực, phải giống như chán ghét mùi hôi và yêu thích cái đẹp, ấy mới gọi là thực sự trung thực.” Giọng nói thiếu niên còn mang theo tiếng trẻ con, nhưng thái độ dõng dạc, nói có nội dung.
Minh Lan nhíu mày, không bình luận, hỏi tiếp: “Dĩ hương quan hương, dĩ bang quan bang, xuất xứ từ đâu?”
Thường Niên nở nụ cười, lộ ra hai cái răng nanh đáng yêu, cất cao giọng: “Thiện kiến giả bất bạt, Thiện bảo giả bất thoát. Tử tôn dĩ tế tự bất chuyết Tu chi ư thân, Kì đức nãi chân. Tu chi ư gia, Kì đức nãi dư. Tu chi ư hương, Kì đức nãi trường. Tu chi ư quốc, Kì đức nãi phong. Tu chi ư thiên hạ, Kì đức nãi phổ. Cố, Dĩ thân quan thân, Dĩ gia quan gia, Dĩ hương quan hương, Dĩ quốc quan quốc, Dĩ thiên hạ quan thiên hạ. Ngô hà dĩ tri thiên hạ nhiên tai? Dĩ thử. Đoạn này lấy từ “Đạo Đức Kinh”.”
[‘] Dịch nghĩa: Cắm thật chặt thì không nhổ lên được. Ôm thật chặt thì không sút ra được. Con cháu tế tự không dứt. Nếu lấy Đạo mà tu thân, Thì Đức ấy chân thành. Nếu lấy Đạo mà lo việc nhà, Thì Đức ấy có dư. Nếu lấy Đạo mà lo cho hàng xóm, Thì Đức ấy mới dài. Nếu lấy Đạo mà lo cho nước, Thì Đức ấy mới thịnh. Nếu lấy Đạo mà lo cho thiên hạ, Thì Đức ấy mới rộng. Nên chi, Lấy thân mà xét thân, Lấy nhà mà xét nhà; Lấy làng mà xét làng; Lấy nước mà xét nước; Lấy thiên hạ mà xét thiên hạ. Ta làm sao biết được việc thiên hạ như thế? Thì lấy chỗ đó.
Sau đó không đợi Minh Lan đặt câu hỏi tiếp, Thường Niên giải thích: “Lấy đức hạnh mà khuếch trương bản thân, gia đình, quê hương, thậm chí trợ giúp thiên hạ, đạo đức có thể kéo dài vô hạn; mà dùng bản thân để quan sát người khác, dùng nhà mình để quan sách nhà khác, dùng quốc gia mình để quan sát quốc gia khác, như vậy việc của thiên hạ là có thể nắm rõ.”
Minh Lan nở nụ cười, thầm giật mình.
Đổi lại một cách nói đơn giản khác, trong phạm vi khoa cử, tứ thư ngũ kinh so ra là môn học bắt buộc, các loại điển tích khác bên ngoài, ví như “Đạo Đức Kinh”, thuộc về môn học tự chọn, không ngờ tới một thiếu niên như cậu ta, chỉ học hành nơi thôn quê, mà học thức lại vững chắc như vậy. Minh Lan nhớ kỹ trước đây nàng học đoạn văn này, nội dung chú thích chép đầy một trang, mà cậu bé này chỉ dùng mấy lời đã khái quát được, khảo đính vắn tắt, lời nói rõ ràng, thật không đơn giản.
Minh Lan quay đầu nhìn Thường ma ma thật kĩ, cái vẻ tán thưởng và hơi hơi kinh ngạc rõ ràng trong mắt nàng khiến Thường ma ma hết sức hài lòng, kiêu ngạo tự hào nhìn cháu trai, trên mặt đều là hạnh phúc rạng rỡ.
“Niên nhi hiện đang học trường nào?” Minh Lan hỏi.
Thường ma ma thở dài: “Trước kia lúc ở với lão gia, thì theo ông tú tài ở quê học được vài ngày, sau đó tới kinh thành, chúng tôi không quen sinh hoạt, bèn học ở một trường tư của một tiên sinh ở nông thôn, có điều, phần lớn thời gian Niên nhi đều tự đọc sách.” Từ vẻ mặt của hai bà cháu cho thấy, vị Lưu tiên sinh này hiển nhiên không được vừa ý cho lắm.
Minh lan cúi đầu trầm tư, cái món đọc sách này quả là thiên phú trời cho, không phải nàng dập tắt uy phong nhà mình, bầu không khí đọc sách nhà họ Thịnh có thể nói là tốt vô cùng, không chỉ cánh đàn ông trong nhà đều có công danh, cha già còn ngày ngày ở sau mông vung roi gào thét, nhưng theo đúng lương tâm mà nói, học vấn của Trường Đống cũng chẳng bằng Thường Niên trước mắt này.
Thường Niên mặc dù nhỏ tuổi hơn Trường Đống, nhưng nói năng cử chỉ, quang minh lỗi lạc, thấy người có địa vị cao thì không tỏ vẻ khiếp sợ, tới nơi phú quý hay nơi thôn dã cũng không có vẻ oán hận hay hâm mộ, chỉ mang trên mình một loại thái độ vui vẻ thản nhiên thưởng thức đánh giá, không kiêu không hèn, cực kì có phong thái quân tử.
Cho đến giờ, Minh Lan mới hiểu được vì sao Thường ma ma lại cử xử như vậy.
Nếu như sau này Thường Niên muốn thi cử làm quan, vậy thì cậu ta không thể có yếu điểm nghiêm trọng trên người được, bằng không sẽ dễ dàng bị người ta công kích trên quan trường, bà nội cậu ta có thể là vú nuôi, nhưng không được nhập nô tịch, có lẽ, năm đó Thường ma ma chính là suy tính vì chính con trai độc nhất của mình như vậy.
Thật sự là thương thay tấm lòng cha mẹ trong thiên hạ.
Thường ma ma thấy Minh Lan một mực cúi đầu không nói năng gì, bèn dò hỏi: “Phu nhân là dòng dõi thư hương, nghe nói học vấn các anh em trong nhà nhà đều tốt vô cùng …” Minh Lan ngẩng đầu lên, mỉm cười nói: “Dòng dõi thư hương thì khoan hẵng bàn, nhưng cha tôi quả thật coi trọng học vấn, em trai út nhà tôi tuổi cũng không lớn hơn cậu Niên là mấy, bây giờ cũng đang đi học.”
Còn là học ở trường tư tiếng tăm lừng lẫy nhà họ Hải, một bầy văn nhân danh sĩ là lẫm sinh tú tài tiến sĩ thậm chí cả lão học sĩ về hưu đến làm khách lâu dài, luân phiên dạy học, mỗi lần nhóc Trường Đống về nhà là, mắt hoa lên như nhang muỗi vòng.
Thường ma ma run giọng: “Vậy phu nhân có thể giúp tìm một vị tiên sinh tốt trước được không, già tôi thành thực cảm kích vô cùng!”
Giáo dục ở cổ đại không phổ cập, không có quảng cáo dạy kèm dán chồng chất trên cột đèn điện, nếu như không phải người trong nghề, rất khó biết được vị tiên sinh nào dạy tốt, ví như Trang tiên sinh ấy, chính là một kiểu ẩn sĩ, nhà ở cũng chẳng buồn có lấy cái biển trong một cái ngõ nhỏ, trước đây Thịnh Hoành phải vận đến sức lực bà ngoại mới có thể nghe ngóng được về ông ấy, lại mất đến sức lực ông nội mới mời được ông ấy đến Đăng Châu.
Minh Lan trầm ngâm chốc lát, rôi gật đầu: “Tôi có thể nhờ anh cả tìm thử xem, có điều còn phải trông vào sự may mắn của Niên nhi.”
Nàng đã biết ý tứ của Thường ma ma, có điều nàng cũng không thấy phản cảm, dù cho ở hiện đại, vì để con có thể theo học trường tốt nhất, các vị phụ huynh cũng dùng tới bất kỳ thủ đoạn nào.
Ngón tay Thường ma ma run rẩy, ngập ngừng nói rất xúc động, Minh Lan mỉm cười, nhẹ nhàng: “Thế này nhé. Tôi ra một đề mục cho Niên nhi, cậu ấy viết một bài văn, sau đấy tôi sẽ đưa cho anh cả xem thử, rồi nhờ anh ấy đánh giá, được không?”
Thường ma ma chần chừ: “Bây giờ á? Hay là về nhà từ từ viết.”
Nhóc Thường Niên lần đầu tiên sốt ruột, vội vàng nói: “Không sao đâu, cháu bằng lòng viết ngay bây giờ ạ.”
Minh Lan cười với cậu ta, suy nghĩ một chút, nói: “Vật cách nhi hậu tri chí, tri chí nhi hậu ý thành, ý thành nhi hậu tâm chính, tâm chính nhi hậu thân tu, thân tu nhi hậu gia tề, gia tề nhi hậu quá quốc trì, quốc trì nhi hậu thiên hạ bình. Nửa canh giờ là đủ.”
Khuôn mặt ngăm đen của Thường Niên đỏ ửng, cung kính vái trên đất: “Học trò lĩnh mệnh.”
Minh Lan vui sướng trong lòng, ở cái thời đại khinh nữ ngớ ngẩn này đã lâu, nàng nhanh chóng hoài nghi trí thông minh của bản thân, nàng hơi hơi cất cao giọng: “Đan Quất, đưa Niên nhi tới bàn sách của tôi, hầu hạ cậu ấy mài mực.”
Đan Quất cười bước lên, đáp vâng đưa người đi.
Kiểu kiểm tra tức thì này, không chỉ kiểm tra thư pháp, kiểm tra kiến thức cơ bản, còn muốn kiểm tra tố chất tâm lý, nếu dưới tình thế như vậy, văn Thường Niên viết ra có thể khiến Trường Bách công nhận, vậy thì thực sự là có tài, lôi kéo được một học trò có thiên phú có tiền dồ cho nhà mẹ đẻ mình, cũng không phải chuyện xấu, không biết chừng tương lai trên quan trường còn thêm được một cánh tay tương trợ.
Dù không thành, tìm một trường tư tốt tốt chút ở nông thôn, cũng không thành vấn đề.
Sau đó, Thường ma ma ngồi thế nào cũng không yên, không ngừng ngóng ra cửa, Thường Hồ thị một mực không nói gì, vừa mở miệng, đã bị Thường ma ma hung dữ trừng mắt rụt về, mà chính thím ta tự nói chuyện có đầu mà không có đuôi, rành rành là không có tâm trạng.
Minh Lan cũng không vội nói chuyện với bọn họ, chỉ tủm tỉm nói câu được câu chăng, bấy giờ, Cố Đình Diệp cuối cùng cũng quay về.
Cố Đình Diệp đến cả triều phục còn chưa kịp thay, trực tiếp rảo bước đến đại sảnh. Thân hình cao lớn thẳng tắp vừa xuất hiện ở cửa, Thường ma ma bèn đứng lên, giọng hân hoan: “Cậu Diệp!”
“Ma ma mau ngồi!” Rồng bay hổ bước tiến vào phòng khách, Cố Đình Diệp đỡ Thường ma ma ngồi xuống, Minh Lan vội vàng nhường lại chỗ ngồi của mình, để Cố Đình Diệp ngồi gần Thường ma ma, nàng thì ngồi sang phía bên cạnh.
Thường Hồ thị dẫn theo con gái còn có Dung nhi, đồng loạt hành lễ với Cố Đình Diệp, sau khi đứng dậy, Thường Yến mặt mày đỏ ửng lén nhìn nam nhân, nhưng Cố Đình Diệp dường như mất vui, chỉ lạnh nhạt gật đầu với Thường Hồ thị, rồi gạt sang một bên, cùng nói chuyện với Thường ma ma.
“Cậu Diệp bây giờ trông rất có tinh thần nhé!” Thường ma ma vuốt tay áo Cố Đình Diệp, quan sát từ trên xuống dưới, trong mắt ngậm nước, nói luôn hồi: “Tốt tốt quá, thế này mới phải, lấy vợ, sau này là người trưởng thành rồi, sẽ tốt thôi!”
Cố Đình Diệp cười rất vô liêm sỉ: “Đó là dĩ nhiên.”
“Cái cậu này!” Thường ma ma trừng hắn, cười nói với Minh Lan: “Trông này, có vợ mới hợp ý là cũng chướng mắt bà già này đây mà! Mà thôi thôi, tôi cũng phải nhanh về thôi.”
“Thế cũng chả được, Niên nhi còn bị giữ lại trên bàn sách của tôi kia kìa, ma ma không cần cháu à?” Minh Lan nói ghẹo.
Thường ma ma giả bộ cười ảo não: “Vậy thôi đành chịu!”
Trong phòng, mẹ con Thường Hồ thị cùng mấy đứa hầu gái đồng loạt cười, Cố Đình Diệp khó hiểu nhìn về phía thê tử, Minh Lan nhẹ nhàng giải thích: “Em thấy cậu Niên học vấn không tồi, bèn bảo cậu ấy viết một bài văn, sau này để anh cả em xem thử một chút, xem xem là có thể tìm giúp cho một vị tiên sinh tốt hay không.”
Cố Đình Diệp cười lớn khen ngợi, nói với Thường ma ma: “Tốt quá rồi, ma ma xem cô vợ này cháu lấy về không sai chứ.”
Minh Lan cực kỳ thẹn thùng, mặt mày ửng đỏ, Thường ma ma chỉ vào Cố Đình Diệp cười mắng: “Cậu chỉ giỏi khoác lác! Vợ cậu tốt còn cần cậu phải ba hoa à?!”
Trong phòng toàn là lời vui tiếng cười, Thường ma ma thấy đứa con dâu không biết điều định mở miệng, vội vàng nói với Minh Lan: “Mấy đứa nó cũng là lần đầu đến nơi đây, chi bằng cho người cùng đi dạo trong vườn một chút, tôi cũng dễ dàng trò chuyện.”
Minh Lan liếc nhìn Cố Đình Diệp, sau đó gật đầu nói: “Thế cũng tốt, vợ Vượng Quý mồm miệng lanh lợi, chi bằng gọi chị ấy đi dạo cùng thím Thường cả em Yến, Dung nhi nếu muốn đi cùng, thì đi luôn một thể.”
Thím Thường rất muốn nói thêm hai câu, nhưng nhìn ánh mắt mẹ chồng hung ác, không thể làm gì khác ngoài dẫn theo con gái và Dung nhi ra khỏi phòng.
Chờ người bên cạnh đều đi cả rồi, Thường ma ma bèn yên lại, tỉ mỉ hỏi han sức khỏe Cố Đình Diệp các kiểu, lại dặn dò Minh Lan mấy thứ: “Ầy dà, sau này cậu Diệp hoàn toàn là dựa vào sự chăm sóc của phu nhân, cậu ấy ban đầu là một con ngựa hoang không đóng hàm thiếc, một khi hứng lên là chẳng để ý thân thể gì cả, trên lưng trên vai cậu ấy có mấy vết thương, phu nhân để ý nhiều một chút, cần uống thuốc thì uống mà cần bôi thuốc thì bôi, phải dưỡng thương cho thật kĩ mới được!”
Cố Đình Diệp cười xen miệng vào: “Ma ma lại thế, vết thương từ thuở tám hoánh nào rồi. hoảng thượng cho ngự y xem bệnh cho con rồi mà, bây giờ đều tốt không sao cả, không có việc gì đâu.”
“Bậy nào.” Thường ma mav trợn mắt nói, “Mấy năm trước vào đông, trời lạnh lên vết thương của cậu đau đến mức đổ mồ hôi lạnh, tôi lấy gừng với dầu thuốc bôi cho cậu mỗi ngày, bôi hơn nửa tháng mới khá lên, hẳn là vết thương lành rồi là quên đau đây mà!”
Minh Lan cúi đầu nghiền ngẫm, trên vai lưng Cố Đình Diệp có mấy vết sẹo đao kiếm, trong đó có một vết kéo dài từ vai trái ra sau lưng đặc biệt hãi hùng, bèn âm thầm ghi nhớ, sau này sẽ đi phối dầu thuốc với cao hổ cốt.
Cố Đình Diệp thấy dáng vẻ Minh Lan hận không thể tức thì lấy giấy bút ghi lại thì trong lòng vừa buồn cười vừa cảm động, bèn nói: “Trước đó không phải em nói muốn đi thăm điền trang một lần sao?”
“Đúng rồi.” Mỗi ngày xem sổ sách chẳng qua là lý luận suông, trong tay Minh Lan nắm giữ vài tòa thôn trang, tuy rằng các hạng mục xuất nhập viết rõ ràng, nhưng vì chưa từng nhìn thôn trang, luôn cảm thấy không thực tế.
“Tôi đi với em, thăm mấy tòa thôn trang một lượt.” Vẻ mặt Cố Đình Diệp thoải mái, giọng nói vui vẻ, “Ma ma, hay là người cũng đi luôn cùng?” Thế nhưng Thường ma ma cười một mực từ chối, “Câu mợ là quý nhân mới thấy ruộng đồng thôn trang là của lạ, chứ chúng tôi mới từ nông thôn dọn vào trong thành, phát chán mấy cái nước non suối rừng rồi.”
Minh Lan vừa mừng vừa sợ: “Hả? Chàng giả vờ?” Chế độ nghỉ ngơi ở cổ đại quả khiến người ta giận sôi lên.
“Không mà.” Cố Đình Diệp cười nói, “Hôm nay hoàng thượng ban chỉ, muốn tuần tra đại quân thao diễn ở Tây Giao đại doanh, mấy ngày nay tôi phải đi trước trù bị, nơi đó rất gần thôn trang, chúng ta buổi tối nghỉ ngơi ở thôn trang. Em chẳng phải muốn cầm sổ sách đối chiếu thôn trang, kiểm tra nông hộ sao? Từ từ đi, chờ hoàng thượng tuần tra xong, tôi có hai ngày rỗi, rồi chúng mình đi Tây Sơn ngâm suối nước nóng.”
Thường ma ma nghe há hốc miệng, cười than thở: “Cậu thế mà cũng thương vợ đấy nhỉ! Tốt tốt tốt, vợ chồng mới cưới cũng nên đi giải sầu chút chút, mỗi ngày vội quay mòng mòng, lại chẳng bận đến bí bức.”
Minh Lan nghe Cố Đình Diệp nói đạo lý rõ ràng, trong lòng biết hắn đã tự suy xét nhiều lần, càng cảm động, mặt mày vui sướng, mỉm cười nhìn Cố Đình Diệp, ánh mắt dịu dàng.
Thường ma ma thấy vậy, biết vợ chồng bọn họ mỹ mãn, cũng yên tâm trong lòng.
…
Lúc chiếc xe ngựa nho nhỏ phủ vải dầu màu xám trên đường quay trở lại nhà họ Thường, bên ngoài lão phu xe thét to, bên trong là một hồi họp gia đình sôi nổi.
“Niên nhi, cháu viết văn thế nào?” Thường ma ma vội vã hỏi.
Thường Niên cười tự tại, cũng không thấy vẻ hồi hộp: “Như mọi ngày thôi ạ.”
“Thế sao được?” Thường ma ma sốt ruột, ‘cháu nhất định phải viết thật tốt thì mới được!”
Thường Niên an ủi bà nội: “Bà đừng sợ, cháu cảm thấy Cố phu nhân có lòng muốn giúp cháu.”
Thường ma ma thở phào nhẹ nhõm, ít nhiều yên lòng, Thường Hồ ở đối diện lại không nhịn được oán trách: “Sao mẹ lại nói sổ hết cả chuyện xấu của bố nó ra ngoài thế? Lão gia không trách móc gì nhưng mà thế lại chẳng khiến Cố phu nhân chê cười?”
Thường ma ma giận không có chỗ xả, buột miệng: “Cô thì biết cái gì?! Việc này có thể giấu được trước mắt, không giấu được cả đời!”
Thường Niên thấy mẹ vẫn không phục, khuyên: “Mẹ à, bà nội nói đúng đấy, con vừa thấy lúc bà nói chuyện, dáng vẻ phu nhân không giống như là chẳng biết gì.”
“Vớ vẩn! Mẹ thấy phu nhân lúc đấy có vẻ rất kinh ngạc!” Thường Hồ thị cố chấp nói.
Thường Niên lắc đầu lại khuyên: “Phu nhân đúng là có kinh ngạc, nhưng mà con thấy không phải do không biết gì, mà là do bà nội nói thẳng việc này ra, ngài ấy mới hơi hơi giật mình.”
“May là Niên nhi còn hiểu biết!” Thường ma ma tự hào nhìn cháu trai, quay sang mắng con dâu, “Cô cái đồ thiển cận này! Đừng thấy phu nhân trẻ tuổi, thì cho là dễ dàng lừa gạt, ta nghe nói mấy ngày nayTrừng Viên được phu nhân mấy trông nom giống như là cái rào sắt! Chuyện của bố nó sớm muộn gì ngài ấy cũng biết thôi, đến lúc đó khiến người ta xem thường, còn không bằng tự mình nói ra!”
“Thế … Cái Yến thì sao? Không phải lúc trước mẹ bảo cho cái Yến sang bên đó sao?” Thường Hồ thị liếc nhìn con gái. Vừa dứt lời, Thường ma ma chợt nổi trận lôi đình: “Có người làm mẹ như cô sao! Loại chuyện này là chuyện riêng của người lớn, sao cô lại nói với cái Yến? Cái loại chuyện này! Sau này đừng nghĩ đến chuyện nói ra!”
Thường Hồ thị nổi đóa: “Vì sao?! Bây giờ, chức quan ngài ấy càng ngày càng to, phú quý vô vàn trước mắt, làm sao mà không cho cái Yến sang đó?”
Thường ma ma quát lên: “Sang sang cái mẹ mày! Cái đầu mày bã đậu, lại sắp ngớ ngẩn rồi đấy! Trước đây con tao học hành đang yên đang lành, chính mày, thấy nhà người ta giàu có, đỏ mắt lên, lừa gạt bố thằng Niên đi làm ăn, toi cả cái mạng! Nay mới được dăm ngày tử tế, mày lại bắt đầu ngứa xương muốn ăn đòn phải không?!”
Hai chị em Thường Yến Thường Niên thấy bà nội điên lên thì im lặng, Thường Hồ thị bị chửi đỏ cả mặt, ngập ngừng nói: “Mẹ, bọn trẻ con còn ở đây mà.” Ý là để lại cho thím ấy chút thể diện.
Thường ma ma nhớ tới con trai, cơn giận bốc lên, quát tướng lên: “Mày là cái đồ yêu tinh phá nhà! Cái đồ đáng hổ thẹn! Xưa kia tao đúng là mắt kém, thế mới xin cưới mày về làm dâu! Không thiếu ăn thiếu mặc của mày, thế mà hết lần này tới lần khác mày trở chứng, hại chết con tao! Nếu không phải trông vào mặt mũi thằng Niên với con Yến, tao đã đuổi cút mày ra cửa rồi, mày còn không biết trời cao đất dày! Mày tưởng cậu Diệp xem trọng mày à? Cậu ấy đã biết tỏng mày là cái mặt hàng gì, thế mới lười chả buồn đoái hoài!”
Thường ma ma giận đùng đùng, chưa bao giờ để ý là ở chỗ nào, muốn mắng là mắng, hôm nay đang vào cơn, càng mắng càng hăng, ngón tay gần như chọc vào mặt Thường Hồ thị: “Trước kia tao có ý thế, là do thấy cậu Diệp không có người thương, mới nghĩ để cái Yến sang chăm nom, nay cậu Diệp cưới được vợ hiền, sống yên sống lành, mày lại tới góp vui cái gì! Đời này mẹ già mày không may, người ta nói đời người có ba cái khổ, tuổi trẻ mất cha, trung niên mất chồng, về già mất con, đời trước mẹ già mày không tu hành, vấp phải cả ba chuyện! Nay cũng chỉ mong cái Yến gả được cho người tử tế, Thường Niên có tiền đồ, mày mà còn láo nháo nữa, tao lập tức đuổi cổ mày ra khỏi nhà! Cái loại mẹ như mày, không có còn hơn!”
Thường Hồ thị bị phun nước bọt đầy đầu, cũng chẳng dám cãi lại, chỉ có thể cúi đầu chịu đựng.
Thường Yến thấy mẹ bị chửi không ngẩng đầu lên được, không nhịn được mới nói: “Bà ơi, cậu Cố thân với nhà ta, nếu con làm thiếp cho cậu ấy, cậu ấy cũng sẽ đối đãi tốt với con thôi.”
Thường ma ma trợn tròn mắt, véo tai cháu gái, quát lên: “Mày cũng cùng một giuộc với mẹ mày, ánh mắt sao nông cạn thế, bà hỏi mày, nhiều năm như thế, cậu Diệp đã từng nói quá mười câu với mày?”
Thường Yến ôm tai ai ái kêu đau, đỏ mặt nói: “Cậu ấy khinh con trẻ nít, không thèm đáp với con.”
“Xùy!” Thường ma ma nhe răng nói, “Hôm nay bà thấy phu nhân cũng chẳng lớn hơn mày là bao, cậu Diệp sao không coi ngài ấy như trẻ con?! Bà nói cho mày nghe, sớm mà chết tâm đi, nay thấy được phu nhân, cầm lấy gương mà soi cái mặt mình xem, so sánh điệu bộ, học vấn, nhan sắc của người ta xem, hai người chúng mày, một là phượng hoàng trên trời một chính là con đỉa dưới ruộng!”
Thường Yến tủi thân mắt đỏ hoe, bĩu môi nói: “Thôi lại không nói nữa! Không đi thì không đi!”
Thường ma ma vẫn chưa hết giận, mắng tiếp: “Dù sao cũng mãn tang cha mày rồi, về nhà thì tìm chồng cho mày, đừng có thò mặt ra ngoài xấu hổ! Mày với mẹ mày cũng đến Trừng Viên rồi, sau này khỏi cần đi nữa! Ngoan ngoãn mà ở nhà, không thì ăn đòn, mỗi đứa một trận!”
“Chúng mày nghĩ con gái gả vào nhà giàu dễ sống lắm hả, ngày xưa cụ Bạch chẳng hiểu gì, thành ra mới đẩy cô chủ vào phủ hầu, mới có mấy năm thôi, người đã chẳng còn!” Thường ma ma gào lên đau đớn, lại xách tai đứa cháu gái, “Bằng vào cái đức hạnh này của mày, vào nơi nhà cao cửa rộng. thì đến vụn xương cũng chẳng còn!”
Hai mẹ con họ Thường đều bị mắng đến câm miệng, Thường ma ma thở dài: “Trông vào cái mặt già này, tiền đồ em trai mày còn có lối ra! Nếu như thằng Niên có tiền đồ, đến lúc đó người làm mẹ làm chị chúng mày chẳng nở mày nở mặt? Ài … Khoa cử chẳng dễ dàng gì, cụ mày trước có dạy, dân đen không có người dẫn dắt, muốn thi cử cũng phải tốn vài chục năm.”
“Chị à, bà nói đúng đó, em tính rồi, anh Thanh ở cách vách cũng rất quý em, nhà chúng ta cũng rất ổn, có ruộng có phòng, chớ có bảo em chịu thua thiệt nữa.” Thường Niên từ khi mất cha, càng có vẻ cụ non, cũng khẽ khuyên bảo: “Huống hồ em thấy ngài Cố cũng cực kì yêu thích phu nhân, ngài ấy chẳng thèm nhìn người ngoài đâu.”
“Ấy, cháu cũng thấy thế à?” Thường ma ma hứng thú nói, xưa nay bà rất tín nhiêm đứa cháu trai còn nhỏ tuổi này.
Thường Niên gật đầu, cười ngại ngùng: “Lúc cháu nộp bài cho phu nhân, thấy miếng hoa quả phu nhân cắn một nửa đặt trên đĩa, sau đấy lại thấy ngài Cố cầm lên ăn.”
Bình luận chương 134
Chia sẻ cảm nhận về chương 134 “Thường ma ma, người ấy sự ấy. Hạ”