Xa Hoa Và Tài Phú
Thùng rượu của Trình Giảo Kim xưa nay không lấy tinh xảo làm mục đích, truy cầu của ông ta là phóng khoáng, đậm phong tình miền tây, thùng gỗ nhuộm màu đen vừa đặt lên bàn, các vị khách đang nỗ lực tiêu diệt cái bánh cực lớn liền bị thu hút qua đó, Tiểu Nha leo lên bàn, vỗ cái thùng rượu còn cao hơn cả nó nói với Lý Cương:
- Lý gia gia, cái này là hôm qua ca ca cháu tới nhà Trình bá bá cướp được đấy, vò rượu ca ca cháu chôn dưới gốc mai không thấy đâu nữa, còn nổi giận ở nhà.
Lý Cương cưng chiều bế tiểu nha đầu từ trên bàn xuống, vuốt chóp mũi của nó, nói:
- Trình bá bá cháu quá nửa đời người làm cường đạo, chuyên đi ăn cướp của người khác, nay có người cướp đồ của ông ta thật là hiếm có, rượu này phải uống thêm vài chén.
Khách khứa khắp sảnh cười rộ lên, Tần Quỳnh vuốt râu cười gập người lại, thở hổn hển nói:
- Vị huynh đệ này của lão phu bình sinh chỉ thích mỗi rượu, rượu mà ông ta cất giữ nhất định không phải là vật thường, không thể không uống.
Vân Diệp cười xấu hổ vỗ tay, bốn gia đinh Vân phủ to khỏe liền khiêng tới một tảng đá, đặt phía dưới lán, hơi nóng liền tan biến hết, một người trong đó lấy một cái đục gỗ, chỉ đục vài cái, trên thùng gỗ đã có một cái lỗ nhỏ, một ống trúc lắp cơ quan luồn vào trong lỗ, cả quá trình hết sức lưu loát.
Ba phó dịch khác lấy từ trong giỏ ra búa bằng bạc, cẩn thận gõ từng miếng đá nhỏ trên tảng đá xuống, rồi đập nhỏ thành cỡ ngón tay, nha hoàn của Vân phủ bê một cái khay lớn tới, trên đặt vô số chén sứ trắng tinh, mỗi chén sứ cho một cục đá, sau đó thành thạo xếp chén sứ thành hình ngọn núi, dưới khay gỗ nối với một cái chum sứ.
Khách khứa không biết làm thế là ý gì, đang định hỏi thì gia đinh tráng kiện kia đã vặn nút cơ quan, rượu màu đỏ sẫm từ ống trúc chảy uốn lượn xuống đầu kia, đổ đầy chén thứ nhất, tiếp đó tràn ra, men theo thành chén chảy xuống, chảy vào chén sứ tầng thứ nhất. Rượu phát ra mùi thơm nhẹ, phai bớt mùi bánh ga-tô trong tiểu viện.
Tổng cộng có bốn tháp rượu, mang theo k*ch th*ch của vị hoa quả chua, làm khách khứa ch** n**c miếng.
Thấy nha hoàn phó dịch khom người lùi ra, Lý Cương đứng dậy lấy chén rượu trên cùng tháp rượu, Phòng Huyền Linh, Tần Quỳnh, Úy Trì Cung, Lý Tịnh cũng lần lượt lấy một chén. Chỉ có Ngụy Trưng buông một tiếng thở dài rồi mới lấy, Ly Thạch, Nguyên Chương, Ngọc Sơn, Lão Công Thân tất nhiên không chịu đi sau.
Các trưởng bối đều lấy rượu rồi, những người còn lại cũng cẩn thận mỗi người lấy một chén, cầm trong tay không uống, đợi khách nào đó nói lời chúc.
Phòng Huyền Linh không khách khí nâng cao chén rượu nói:
- Lý công đại thọ, phúc trạch lâu dài, chén rượu này chúc mừng lão nhân gia, mọi người, cạn nào.
Tức thì trong sân đủ các loại lời chúc tụng vang lên không ngớt, Lý Cương mặt tỏa ánh hồng, tinh thần phấn chấn.
Khi tháp rượu biến mất lần thứ nhất lại được dựng lên, phó dịch khiêng tới một cái bàn dài che vải, trên bàn toàn là món ăn ngon chế biến cầu kỳ.
Tiểu Nha ngồi trong lòng Vân Diệp, nhìn thấy món ngon là quên mất sự tồn tại của ca ca, rất thuần thục chọn những món ăn mình thích nhất trên bàn, dùng đũa gắp bỏ vào bát, đưa cho Lý Cương, Lão Lý cười càng tươi, chỉ là nhìn gà trong bát có hơi khó ngán, không biết răng của mình có xử được món này không?
Nhân lúc người khác còn chưa biết phải ăn những món này ra sao, Nhận Nương cũng gắp hai đĩa lớn, một đĩa là rau xanh và đậu hũ, còn có thịt kho tầu nhừ, một đĩa thì toàn những món thịt, khi đi còn cho thêm một miếng sườn rán cực lớn, lúc này mới bê tới chỗ Tần Quỳnh. Rau và đậu thì đưa cho Lão Tần, đĩa thịt thì đưa cho Tiểu Tần. Vân Diệp hai tay trống trơn chỉ biết cười khan, quyết tâm về thỉnh đốn gia phong.
Vân Diệp, Phòng Huyền Linh, Đỗ Như Hối, Ngụy Trưng xếp hàng ngang chọn lấy món ăn mình thích, vừa chọn vừa nói chuyện.
- Phòng tướng, tỳ vị ngài hư nhược, không nên ăn thịt, ăn thêm rau và đậu hũ tốt hơn.
- Đỗ tướng, nghe nói mỗi khi tới mùa đông xuân thì bệnh phổ phát tác, không bằng xin nghỉ thời gian tới Ngọc Sơn để Tôn tiên sinh xem kỹ cho. Bệnh mùa đông trị vào mùa hè là tốt nhất, không nên bỏ qua.
- Ngụy tướng, ngài đừng nhíu mày, gia tài Vân gia có lai lịch rõ ràng, tửu yến có thịnh soạn một chút thì có sao. Đại thọ của Lý công, hơi xa hoa một chút cũng xứng đáng với bao năm vất vả của Lý công, vốn tới tuổi nghỉ ngơi hưởng niềm vui gia đình, bị vãn bối cố giữ lại, suốt ngày vất vả. Nói ra vãn bối có lỗi với Lý công.
Ngụy Trưng ho khẽ:
- Vân hầu sao lại nói lời ấy, lão phu không phải hạng thù người giàu, chỉ là cảm thán, bữa tiệc của hầu gia hôm nay hoàn toàn mới, làm người ra mở rộng tầm mắt, chỉ e trên đời có nhiều hạng học đòi, chỉ biết học sự xa hoa của Vân hầu, đây không phải là phúc của bách tính. Nay ở Trường An dần có cái thói xa hoa, phải trấn áp, cần kiệm mới là gốc làm người.
Con người Ngụy Trưng là như thế, bất kỳ việc gì cũng suy nghĩ ở mặt xấu xa nhất, không bao giờ suy nghĩ ở mặt tích cực, cho rằng xa hoa nhất định là sai, đó là sai lầm cực lớn.
- Ngụy tướng, lời này của ngài sai rồi, nếu ai cũng cần kiệm như ngài, Đại Đường ta vĩnh viễn không giàu có lên được, mà chỉ thành một ao nước chết. Muốn giàu có, cần kiệm chỉ là một phương diện, mở rộng cái vốn có mới là gốc của sự giàu có.
- Ồ, Vân hầu có cao kiến gì?
Ba người kia dừng bước hết, nhìn Vân Diệp không hiểu, lần đầu tiên có người nói cần kiệm là sai, nếu là người khác thì Ngụy Trưng đã cho một cái tát rồi, nhưng từ miệng Vân Diệp nói ra thì ý nghĩa khác hẳn.
- Nào nào, Vân hầu, chỗ kia mát mẻ, bốn chúng ta tới đó ăn uống trò chuyện nhé?
Phòng Huyền Linh rất thích nghe những luận điệu kỳ lạ của Vân Diệp, mấy lần hai người nói chuyện với nhau, ông ta đều được gợi mở rất nhiều, hôm nay lại được nghe, làm gì có chuyện bỏ qua.
Vân Diệp vẫy tay gọi nha hoàn tới, chuyển bàn ăn của bốn người chuyển vảo đó, lại bảo nó mang mấy chén rượu tới, xong rồi mới nói với Ngụy Trưng:
- Ngụy tướng còn chưa biết, bí quyết của tài phú ở lưu động, đó là cái đạo lý nước chảy thì không thối. Cần kiệp tất nhiên là đức tính tốt, nhưng nó ngăn cản thương nghiệp phát triển, tất cả đều cổ vũ mình quanh quẩn trong vòng tròn tự túc, không thoát ra thì tài phú vĩnh viễn không tăng lên được. Giống như một chậu nước, bất kể tiết kiệm thế nào cũng chỉ có một chậu, chẳng thêm lên được.
- Từ xưa tới nay tài phú đều cố định, ngươi kiếm thêm được một đồng là người khác mất đi một đồng, tiền tệ triều đình mỗi năm có hạn. Vân hầu vì sao nói tài phú có thể tăng thêm, còn là vô hạn.
Đỗ Như Hối phát hiện sở hở trong lời nói của Vân Diệp, lên tiếng chất vấn, tuy nói ông ta đến đây để hòa giải, nhưng bị tên tiểu tử mười mấy tuổi làm bẽ mặt bao phen, sao có thể coi như không, đấy là lẽ thường tình của con người thôi.
- Tiểu tử nói từ bữa tiệc hôm nay nhé, tất cả thịt thà, rau củ chúng ta ăn đều do trang hộ làm ra, cho nên thành hàng hóa, vất vả của trang hộ cần được đền đáp, cho nên Vân gia trả tiền mua trứng gà, rau thịt của bọn họ. Nông hộ có tiền làm cho con cái một bộ y phục mới, cho nên hắn đi mua vải từ người bán vải, hắn hài lòng, người bán vải hài lòng, như thế một đồng tiền thôi mà làm được ba việc.
Ngụy Trưng phát hiện ra vấn đề:
- Không sai, dùng tiền bán trứng đi mua vải, người bán vản hẳn cũng có nhu cầu, số tiền này sẽ không ngừng lưu chuyển, đúng là như thế, nhưng tiền vẫn là một đồng, có tăng lên đâu?
- Lý gia gia, cái này là hôm qua ca ca cháu tới nhà Trình bá bá cướp được đấy, vò rượu ca ca cháu chôn dưới gốc mai không thấy đâu nữa, còn nổi giận ở nhà.
Lý Cương cưng chiều bế tiểu nha đầu từ trên bàn xuống, vuốt chóp mũi của nó, nói:
- Trình bá bá cháu quá nửa đời người làm cường đạo, chuyên đi ăn cướp của người khác, nay có người cướp đồ của ông ta thật là hiếm có, rượu này phải uống thêm vài chén.
Khách khứa khắp sảnh cười rộ lên, Tần Quỳnh vuốt râu cười gập người lại, thở hổn hển nói:
- Vị huynh đệ này của lão phu bình sinh chỉ thích mỗi rượu, rượu mà ông ta cất giữ nhất định không phải là vật thường, không thể không uống.
Vân Diệp cười xấu hổ vỗ tay, bốn gia đinh Vân phủ to khỏe liền khiêng tới một tảng đá, đặt phía dưới lán, hơi nóng liền tan biến hết, một người trong đó lấy một cái đục gỗ, chỉ đục vài cái, trên thùng gỗ đã có một cái lỗ nhỏ, một ống trúc lắp cơ quan luồn vào trong lỗ, cả quá trình hết sức lưu loát.
Ba phó dịch khác lấy từ trong giỏ ra búa bằng bạc, cẩn thận gõ từng miếng đá nhỏ trên tảng đá xuống, rồi đập nhỏ thành cỡ ngón tay, nha hoàn của Vân phủ bê một cái khay lớn tới, trên đặt vô số chén sứ trắng tinh, mỗi chén sứ cho một cục đá, sau đó thành thạo xếp chén sứ thành hình ngọn núi, dưới khay gỗ nối với một cái chum sứ.
Khách khứa không biết làm thế là ý gì, đang định hỏi thì gia đinh tráng kiện kia đã vặn nút cơ quan, rượu màu đỏ sẫm từ ống trúc chảy uốn lượn xuống đầu kia, đổ đầy chén thứ nhất, tiếp đó tràn ra, men theo thành chén chảy xuống, chảy vào chén sứ tầng thứ nhất. Rượu phát ra mùi thơm nhẹ, phai bớt mùi bánh ga-tô trong tiểu viện.
Tổng cộng có bốn tháp rượu, mang theo k*ch th*ch của vị hoa quả chua, làm khách khứa ch** n**c miếng.
Thấy nha hoàn phó dịch khom người lùi ra, Lý Cương đứng dậy lấy chén rượu trên cùng tháp rượu, Phòng Huyền Linh, Tần Quỳnh, Úy Trì Cung, Lý Tịnh cũng lần lượt lấy một chén. Chỉ có Ngụy Trưng buông một tiếng thở dài rồi mới lấy, Ly Thạch, Nguyên Chương, Ngọc Sơn, Lão Công Thân tất nhiên không chịu đi sau.
Các trưởng bối đều lấy rượu rồi, những người còn lại cũng cẩn thận mỗi người lấy một chén, cầm trong tay không uống, đợi khách nào đó nói lời chúc.
Phòng Huyền Linh không khách khí nâng cao chén rượu nói:
- Lý công đại thọ, phúc trạch lâu dài, chén rượu này chúc mừng lão nhân gia, mọi người, cạn nào.
Tức thì trong sân đủ các loại lời chúc tụng vang lên không ngớt, Lý Cương mặt tỏa ánh hồng, tinh thần phấn chấn.
Khi tháp rượu biến mất lần thứ nhất lại được dựng lên, phó dịch khiêng tới một cái bàn dài che vải, trên bàn toàn là món ăn ngon chế biến cầu kỳ.
Tiểu Nha ngồi trong lòng Vân Diệp, nhìn thấy món ngon là quên mất sự tồn tại của ca ca, rất thuần thục chọn những món ăn mình thích nhất trên bàn, dùng đũa gắp bỏ vào bát, đưa cho Lý Cương, Lão Lý cười càng tươi, chỉ là nhìn gà trong bát có hơi khó ngán, không biết răng của mình có xử được món này không?
Nhân lúc người khác còn chưa biết phải ăn những món này ra sao, Nhận Nương cũng gắp hai đĩa lớn, một đĩa là rau xanh và đậu hũ, còn có thịt kho tầu nhừ, một đĩa thì toàn những món thịt, khi đi còn cho thêm một miếng sườn rán cực lớn, lúc này mới bê tới chỗ Tần Quỳnh. Rau và đậu thì đưa cho Lão Tần, đĩa thịt thì đưa cho Tiểu Tần. Vân Diệp hai tay trống trơn chỉ biết cười khan, quyết tâm về thỉnh đốn gia phong.
Vân Diệp, Phòng Huyền Linh, Đỗ Như Hối, Ngụy Trưng xếp hàng ngang chọn lấy món ăn mình thích, vừa chọn vừa nói chuyện.
- Phòng tướng, tỳ vị ngài hư nhược, không nên ăn thịt, ăn thêm rau và đậu hũ tốt hơn.
- Đỗ tướng, nghe nói mỗi khi tới mùa đông xuân thì bệnh phổ phát tác, không bằng xin nghỉ thời gian tới Ngọc Sơn để Tôn tiên sinh xem kỹ cho. Bệnh mùa đông trị vào mùa hè là tốt nhất, không nên bỏ qua.
- Ngụy tướng, ngài đừng nhíu mày, gia tài Vân gia có lai lịch rõ ràng, tửu yến có thịnh soạn một chút thì có sao. Đại thọ của Lý công, hơi xa hoa một chút cũng xứng đáng với bao năm vất vả của Lý công, vốn tới tuổi nghỉ ngơi hưởng niềm vui gia đình, bị vãn bối cố giữ lại, suốt ngày vất vả. Nói ra vãn bối có lỗi với Lý công.
Ngụy Trưng ho khẽ:
- Vân hầu sao lại nói lời ấy, lão phu không phải hạng thù người giàu, chỉ là cảm thán, bữa tiệc của hầu gia hôm nay hoàn toàn mới, làm người ra mở rộng tầm mắt, chỉ e trên đời có nhiều hạng học đòi, chỉ biết học sự xa hoa của Vân hầu, đây không phải là phúc của bách tính. Nay ở Trường An dần có cái thói xa hoa, phải trấn áp, cần kiệm mới là gốc làm người.
Con người Ngụy Trưng là như thế, bất kỳ việc gì cũng suy nghĩ ở mặt xấu xa nhất, không bao giờ suy nghĩ ở mặt tích cực, cho rằng xa hoa nhất định là sai, đó là sai lầm cực lớn.
- Ngụy tướng, lời này của ngài sai rồi, nếu ai cũng cần kiệm như ngài, Đại Đường ta vĩnh viễn không giàu có lên được, mà chỉ thành một ao nước chết. Muốn giàu có, cần kiệm chỉ là một phương diện, mở rộng cái vốn có mới là gốc của sự giàu có.
- Ồ, Vân hầu có cao kiến gì?
Ba người kia dừng bước hết, nhìn Vân Diệp không hiểu, lần đầu tiên có người nói cần kiệm là sai, nếu là người khác thì Ngụy Trưng đã cho một cái tát rồi, nhưng từ miệng Vân Diệp nói ra thì ý nghĩa khác hẳn.
- Nào nào, Vân hầu, chỗ kia mát mẻ, bốn chúng ta tới đó ăn uống trò chuyện nhé?
Phòng Huyền Linh rất thích nghe những luận điệu kỳ lạ của Vân Diệp, mấy lần hai người nói chuyện với nhau, ông ta đều được gợi mở rất nhiều, hôm nay lại được nghe, làm gì có chuyện bỏ qua.
Vân Diệp vẫy tay gọi nha hoàn tới, chuyển bàn ăn của bốn người chuyển vảo đó, lại bảo nó mang mấy chén rượu tới, xong rồi mới nói với Ngụy Trưng:
- Ngụy tướng còn chưa biết, bí quyết của tài phú ở lưu động, đó là cái đạo lý nước chảy thì không thối. Cần kiệp tất nhiên là đức tính tốt, nhưng nó ngăn cản thương nghiệp phát triển, tất cả đều cổ vũ mình quanh quẩn trong vòng tròn tự túc, không thoát ra thì tài phú vĩnh viễn không tăng lên được. Giống như một chậu nước, bất kể tiết kiệm thế nào cũng chỉ có một chậu, chẳng thêm lên được.
- Từ xưa tới nay tài phú đều cố định, ngươi kiếm thêm được một đồng là người khác mất đi một đồng, tiền tệ triều đình mỗi năm có hạn. Vân hầu vì sao nói tài phú có thể tăng thêm, còn là vô hạn.
Đỗ Như Hối phát hiện sở hở trong lời nói của Vân Diệp, lên tiếng chất vấn, tuy nói ông ta đến đây để hòa giải, nhưng bị tên tiểu tử mười mấy tuổi làm bẽ mặt bao phen, sao có thể coi như không, đấy là lẽ thường tình của con người thôi.
- Tiểu tử nói từ bữa tiệc hôm nay nhé, tất cả thịt thà, rau củ chúng ta ăn đều do trang hộ làm ra, cho nên thành hàng hóa, vất vả của trang hộ cần được đền đáp, cho nên Vân gia trả tiền mua trứng gà, rau thịt của bọn họ. Nông hộ có tiền làm cho con cái một bộ y phục mới, cho nên hắn đi mua vải từ người bán vải, hắn hài lòng, người bán vải hài lòng, như thế một đồng tiền thôi mà làm được ba việc.
Ngụy Trưng phát hiện ra vấn đề:
- Không sai, dùng tiền bán trứng đi mua vải, người bán vản hẳn cũng có nhu cầu, số tiền này sẽ không ngừng lưu chuyển, đúng là như thế, nhưng tiền vẫn là một đồng, có tăng lên đâu?
Bình luận chương 296
Chia sẻ cảm nhận về chương 296 “Xa Hoa Và Tài Phú”