Phê bình

Tần Ngộ cứ thế học ở huyện học. Bởi vì cậu và Nghiêm Thanh cùng tới nên hai người ở chung một phòng.

Tần Ngộ còn nhớ rõ cảnh tượng lúc cậu và Nghiêm Thanh mới vừa vào ký túc xá. Hai người đều sững sờ vì cái phòng quá bé.
Tần Ngộ không cần nhìn cũng biết sắc mặt của Nghiêm Thanh. Cuối cùng cậu đưa ra đề nghị treo một cái mành trúc trong phòng và Nghiêm Thanh lập tức đồng ý ngay.
Tần Ngộ cũng kinh ngạc bởi lần gần nhất cậu thấy Nghiêm Thanh để lộ cảm xúc là lúc công bố thứ tự điểm thi.
Tần Ngộ thích ứng rất nhanh với điều kiện sinh hoạt. Nói thật thì “phòng ký túc hai người” ở thời nào đó cũng được coi là xa xỉ.
Thời gian học ở huyện học muộn hơn giờ học ở chỗ Đàm tú tài. Bọn họ có thể ăn cơm sáng trước rồi mới đi học.
Tần Ngộ nghe giảng rất nghiêm túc. Vì đã có cơ sở nhất định nên cậu không ghi chú liên tục nữa mà chỉ chép lại những chỗ quan trọng hoặc không rõ. Cũng vì thế mà hành động của cậu không quá gây chú ý.
“…… Cái gọi là thượng cửu: Không xu phụ vương hầu, mà nêu cao tư cách.” Đây là một đoạn trong Dịch Kinh.
Học chính giải thích ý nghĩa ngoài mặt của đoạn này.
Cả phòng học yên tĩnh, mọi người đều chú ý tới học chính. Tần Ngộ nhớ lại và phát hiện lý giải của mình giống với học chính, điều này khiến lòng cậu càng kiên định hơn.
Nhưng tiếp theo học chính lại nói: “Thượng cửu là dòng cuối cùng trong quẻ cổ…… quẻ Thượng Hồ trong quẻ Cổ là quẻ chân, mà chân đại diện cho vương hầu……”
Trước giờ Tần Ngộ chưa bao giờ tiếp xúc với loại kiến thức bói toán huyền diệu để đoán cát hung như thế này. Bởi vì trước kia không hiểu biết nên trong lòng cậu thật ra không quá tin tưởng. Nhưng hiện tại học chính đĩnh đạc nói thế lại khiến Tần Ngộ chấn động và phát hiện hóa ra nó có ý này.
Nếu phải so sánh thì có thể hiểu bất kỳ thứ gì cũng không phải tin đồn vô căn cứ, chỉ cần có lòng vậy tất cả sẽ để lại dấu vết.
Nhưng người chưa trải qua việc học tập có hệ thống khó mà lý giải được dấu vết ấy.

Cậu lại ngẫm một câu “Không xu phụ vương hầu, mà nêu cao tư cách” và cảm thấy sự lý giải của mình lúc trước vừa nông cạn vừa buồn cười. Học tập chính là như thế. Chỉ cần học thêm được một chút sẽ cảm thấy mình học được rất nhiều. Nhưng một khi đã học được nhiều sẽ cảm thấy mình biết rất ít.
Học chính vẫn đang tiếp tục giảng giải và hơn nửa canh giờ cứ thế trôi qua. Học chính nói tới độ miệng khô lưỡi khô và cầm chén trà lên uống mới phát hiện đã cạn. Ông ấy nhíu mày nói với mọi người: “Hôm nay học tới đây thôi, mọi người cố gắng ôn tập nghiền ngẫm.”
Dứt lời ông cầm sách và chén trà rồi vội vã rời khỏi đó.
Tần Ngộ nhìn bóng dáng học chính đi xa thì trên mặt không hiện ra cảm xúc gì nhưng trong lòng lại như có bàn tay muốn túm ông ấy lại giảng thêm một canh giờ nữa.
Đương nhiên cậu biết đây là việc không thể. Tần Ngộ mím môi thu dọn đồ trên bàn.
Bên cạnh truyền đến tiếng những người khác thảo luận. Có kẻ còn k** r*n: “Những lời học chính giảng quá thâm sâu, ta nghe mà như rơi vào sương mù. Chu huynh, lát nữa huynh giảng lại cho ta một chút.”
“Ta cũng cái biết cái không, hay gọi cả Tề huynh, người nhiều hẳn có thể đoán ra chút tí sửu dần mão.”
“Đúng, phải thế mới đúng.”
Tần Ngộ nhìn bọn họ tốp năm tốp ba thảo luận đầy khí thế rồi lại nhìn mình bơ vơ đứng lẻ loi thì không nhịn được hâm mộ. Cậu cũng muốn giao lưu thế nên cậu nhìn nhìn và phát hiện Liễu Cẩn đang nói chuyện với Nghiêm Thanh. Cậu hơi lo lắng chậm rãi đi qua đó.
“Tần Ngộ?”
Tần Ngộ chắp tay và cố lấy dũng khí nói: “Nội dung học chính giảng hôm nay có nhiều điều ta không hiểu rõ, không biết có thể được Liễu huynh chỉ bảo hay không?”
“Chỉ bảo thì ta không dám nhận, cùng nhau giao lưu là được.” Liễu Cẩn lớn lên tuấn tú, ánh mắt đào hoa, cả người toát ra vẻ phong lưu lại ôn hòa.

Có điềuTần Ngộ không biết có phải mình quá mẫn cảm hay không nhưng lúc Liễu Cẩn nhìn thấy cậu sắc mặt hơi thay đổi.
Ba người nhanh chóng thảo luận. Tần Ngộ chăm chú lắng nghe, ngẫu nhiên cũng phát biểu quan điểm của mình.
Cứ thế cho tới buổi trưa mọi người mới tới nhà ăn để ăn cơm.
Huyện học có nghỉ trưa và thường Tần Ngộ sẽ dùng khoảng thời gian này để hoàn thành các công việc vặt.
Nghiêm Thanh trở về vừa lúc thấy Tần Ngộ đang phơi quần áo. Hắn nhìn thân thể nhỏ bé của Tần Ngộ thì khó có lúc mở miệng khuyên: “Hiện giờ đã vào thu, thời tiết mát mẻ nên không dễ ra mồ hôi. Ngươi mang thêm mấy bộ quần áo rồi tới hôm nào nghỉ tắm gội mang về nhà giặt là được. Như thế chẳng phải càng tốt hơn ư?”
Tần Ngộ vắt cái quần cuối cùng và phơi trên dây sau đó cười nói: “Cũng chỉ mất nửa khắc là xong, coi như rèn luyện sau trưa.”
Nghiêm Thanh nghe thế thì không nói gì nữa mà lập tức về phòng. Tần Ngộ ngượng ngùng nghĩ hắn làm sao thế nhỉ?
Cậu theo vào nhà nhưng không vội vàng nghỉ ngơi mà cầm Chu Dịch xem qua.
Cái này có vẻ chính là điểm yếu của Đàm tú tài nên lúc dạy họ có nhiều lần ông ấy chỉ nói mấy câu qua loa hoặc giảng giải chút ý nghĩa cơ bản.
Tần Ngộ nhớ tới nội dung học chính giảng vào buổi sáng và những thảo luận mà các bạn cùng lớp nói sau đó phối hợp với ghi chép của mình để nghiền ngẫm sâu hơn.
Huyện học an tĩnh, bên tai chỉ có tiếng gió thổi lá cây xào xạc và tiếng hít thở trong căn phòng. Lúc này Tần Ngộ mới cảm thấy hơi mệt mỏi nên cậu khép sách lại, cởi giày tất và áo ngoài sau đó nằm trên giường nghỉ ngơi.
Buổi chiều bọn họ tiếp tục học tập toán học.
Đây có lẽ là môn học duy nhất Tần Ngộ có tự tin. Nhưng tất cả mọi người từ học chính và giáo dụ tới đám học sinh đều không quá coi trọng phần này. Đương nhiên một phần là vì độ khó của toán học.

Bởi vì không thích nên mới không muốn học.
Buổi chiều nay sau khi tan học mọi người lục tục về ký túc xá. “Tần Ngộ.”
Tần Ngộ nghe thấy có người gọi mình thì xoay người mỉm cười chào hỏi: “Nghiêm huynh.”
Người đọc sách thường gọi nhau là “x huynh”, nhưng Tần Ngộ quá nhỏ so với mọi người chung quanh nên nếu gọi cậu là “Tần huynh” sẽ thấy kỳ quái. Vì vậy mọi người đều gọi thẳng tên cậu.
Nghiêm Thanh đưa cuốn sách trong tay cho Tần Ngộ thế là cậu lơ đãng nhìn lướt qua mới thấy đó là một cuốn sách số học.
“Có một đề toán ta nghĩ mãi không ra.” Sắc mặt Nghiêm Thanh thẹn thùng.
Tần Ngộ nhìn kỹ thì thấy đó là một đề toán rất nổi tiếng: “Có một số không biết, nếu chia số ấy cho 3 sẽ thừa 2, chia cho 5 thừa 3, chia cho 7 thừa 2, hỏi đó là số nào?”
Tần Ngộ đọc xong đề thì hiểu đề này phải dùng phép chia và học sinh trung học là có thể làm được. Nhưng cậu không thể giảng theo cách hiện đại cho Nghiêm Thanh bởi lúc đi thi cần đáp theo đúng thứ tự và quy định. Vì thế Tần Ngộ sắp xếp lại ngôn ngữ và chậm rãi nói.
Nghiêm Thanh nghe thì nhíu mày rồi giãn ra, sau đó lại nhíu mày, cuối cùng mới bừng tỉnh. Hắn nhìn Tần Ngộ và cất lời khen từ đáy lòng: “Toàn bộ học sinh của huyện học sợ chẳng có ai vượt qua được ngươi về môn toán.”
“Nghiêm huynh quá khen.” Tần Ngộ xua xua tay: “Ngoài núi có núi cao hơn, người này giỏi còn có người giỏi hơn. Ta thật hy vọng việc làm thơ của mình cũng được tốt như làm toán. Như thế thì ngủ mơ ta cũng cười tỉnh.” Cậu tự trào phúng bản thân để phá vỡ không khí nặng nề, đồng thời đưa ra đề tài mới, “Ta thấy những ngày gần đây thơ Nghiêm huynh làm đã có tiến bộ, đến học chính cũng khen.”
Nghiêm Thanh rụt rè cười cười sau đó hỏi: “Ngươi có làm thơ không?”
Tần Ngộ nghe thế là hiểu nên lập tức nói: “Ta có làm hai bài thơ, bản thân thấy cũng bình thường nhưng không biết phải sửa lại thế nào.”

Cậu vừa nói chuyện vừa nhanh chóng lấy thơ ra.
Việc làm thơ cần thiên phú trời ban. Ngày đó cậu tới chùa Thù An và lưu loát làm được một bài thơ hay nhưng chính Tần Ngộ biết chút linh cảm ấy có lẽ đã dùng hết khi đi thi phủ.
Sau khi vào huyện học thơ của cậu luôn bị người ta chê là tầm thường. Chẳng lẽ là vì mỗi ngày cậu đều bị vây trong này nên không có linh cảm sao?
Nhưng những người khác vẫn có thể làm ra các bài thơ hay, bởi thế nên cái cớ ấy không thỏa đáng lắm. Cậu vẫn nên thành thật tích lũy và học tập.
Nhưng đáng tiếc dù có nỗ lực cũng chưa chắc đã có thu hoạch.
Học chính khích lệ đám Nghiêm Thanh và Liễu Cẩn làm thơ có tinh thần đồng thời chê thơ cậu làm vừa tục vừa thô.
Nghiêm Thanh nhìn hai bài thơ Tần Ngộ làm thì nhíu hàng mày thanh tú thành hình chữ xuyên. Tần Ngộ cũng không biết sao lại thế nên trong lòng lập tức nhút nhát hơn hẳn.
Nghiêm Thanh nhìn thoáng qua và thấy khuôn mặt vẫn còn non nớt của Tần Ngộ thì lời tới bên miệng lại không thoát ra được.
Tần Ngộ chăm chỉ khắc khổ. Đây là điều hắn nhìn rõ khi ở chung.
“Ngươi đừng cố tình theo đuổi câu từ trau chuốt hoa lệ bởi có đôi khi làm thơ chỉ cần cảm giác đúng là được.” Nghiêm Thanh ôn tồn nói với cậu.
Tần Ngộ cảm thấy lời Nghiêm Thanh nói đúng là đã đi vào tâm khảm của mình. Ngày đó lúc ở chùa Thù An cậu cũng từng bắt được linh cảm ấy.
Hai người lập tức làm thơ và thảo luận về việc này. Nghiêm Thanh sửa chữa hai bài thơ Tần Ngộ làm và thần kỳ nhất là hắn chỉ sửa hai ba chữ nhưng cả bài thơ đã mang tới cảm giác khác hẳn, quả thực giống vẽ rồng thêm mắt.
Nghiêm Thanh lại giảng vì sao hắn sửa như thế, nói hăng say tới độ miệng khô lưỡi khô. Tần Ngộ lập tức lấy ống trúc đựng nước từ rương đựng sách của mình và đưa cho hắn.

Nghiêm Thanh:………
Rốt cuộc Nghiêm Thanh cũng đón lấy.
Tần Ngộ cảm thấy cuộc sống ở huyện học rất tốt nhưng người xưa thường nói vui quá hóa buồn. Tuy Tần Ngộ còn chưa tới nông nỗi ấy nhưng cũng xấp xỉ.
Một ngày này học chính yêu cầu cậu lý giải một đoạn trong Mạnh Tử. Tần Ngộ trả lời rất tốt nên hiếm khi được học chính khích lệ. So với lời khen ở lĩnh vực toán học thì khen tặng ở lĩnh vực kinh nghĩa rõ ràng có trọng lượng hơn nhiều.
Tần Ngộ lập tức vui vẻ nhưng bề ngoài vẫn phải tỏ vẻ bình tĩnh.
Sau khi học chính rời đi mọi người hoặc giao lưu hoặc nghỉ ngơi còn Tần Ngộ thì đi nhà xí vì buổi sáng uống nhiều nước.
Lúc trở về cậu đi qua con đường nhỏ lát đá xanh và đột nhiên nghe thấy một giọng nam xa lạ ở một góc rẽ.
“Ta thật sự không hiểu một thằng nhãi miệng còn hôi sữa như Tần Ngộ lấy tư cách gì mà cùng ngồi cùng ăn với chúng ta. Sao hắn lại thi đậu đồng sinh được? Vốn ta tưởng hắn có chỗ hơn người nhưng chính miệng hỏi thì hắn hoàn toàn không có gì hơn người. Hắn không phải kẻ vừa gặp đã nhớ, không phải kẻ có thể múa bút là thành thơ. Sở trường duy nhất của hắn là toán học. Nhưng triều đình thi khoa cử chứ có phải tuyển tiên sinh tính toán sổ sách đâu.”
“Vương huynh nói cẩn thận!”
Giọng nói bên kia lập tức nhỏ hơn nhưng những gì vừa nghe được cũng đủ khiến lòng cậu khó chịu.
Tần Ngộ cúi đầu thở ra một hơi mới khôi phục như cũ và chậm rãi trở về.
Nếu không thì cậu cũng đâu làm được gì. Chẳng lẽ lại nhảy ra chất vấn bọn họ?
Đối phương quả thực đuối lý và cậu thậm chí có thể hỏi vặn một câu: Ngươi nghi ngờ ta đỗ đồng sinh là đang nghi ngờ thi phủ sao?

Chỉ một câu đó là đủ khiến đối phương chịu tội lớn nhưng sau đó thì sao?
Phu tử sẽ không thích những học sinh tìm phiền toái, đặt biệt là khi học sinh kia không phải một kẻ ưu tú đến độ mọi người đều phải ghen tị.
Thật ra Tần Ngộ có thể hiểu được suy nghĩ của đối phương. Chẳng qua bọn họ cảm thấy một kẻ nhỏ hơn mình nhiều tuổi lại có được địa vị ngang hàng nên mới thấy khó chịu. Nếu nghĩ sâu hơn sẽ cảm thấy sự tồn tại của Tần Ngộ khiến mọi người khác đều trở nên vô dụng vì thế bọn họ mới nỗ lực đè cậu xuống thấp hơn. Như vậy mới chứng tỏ bọn họ có tài nhưng không gặp thời và chịu bất công.
Đây có lẽ là thói hư tật xấu của con ngươi. Bởi vì khoảng cách thực lực không lớn nên ghen ghét, không cam lòng và muốn chửi bới. Và vì thế nên cậu lựa chọn im lặng là tốt nhất. Cứ coi như không biết và làm lơ là được.
Bởi một khi đã đáp lại thì thế nào cũng là cậu sai. Nếu nói cậu có ngày hôm nay là dựa vào thực lực thì chẳng lẽ người khác không nỗ lực sao? Nếu nói cậu có thiên phú trời ban vậy chẳng phải càng khiến người ta hận?
Ác ý ở khắp nơi vì thế cần thích ứng trước.
Đã thế đây còn là huyện học, lời đồn không lớn sẽ không ảnh hưởng tới cậu. Lời đồn mà lớn hơn thì chẳng cần Tần Ngộ ra mặt đã có giáo dụ xử lý.
Khoa cử không chỉ quan trọng với người đọc sách mà còn là thể diện và uy nghiêm của quan phủ.
Tần Ngộ thực sự hiểu rõ những lòng vòng trong này.